Większość biografów uważa wydanie powieści „Moby Dick” za kluczowy moment w biografii Hermana Melville'a, a sam utwór za najbardziej udany w jego prozatorskiego twórczości. Za równie doniosłe uchodzą również jeszcze „Kopista Bartleby”, „Benito Cereno” i „Billy Budd”. Adam Lipszyc przyznaje, że chętnie przystaje na te tradycyjne wartościowania. Ale zaraz dodaje: „Niemal każdy utwór Melville’a wydaje mi się jednak ważny lub zwyczajnie wspaniały”.
Adam Lipszyc (fot. Ingeborga Janikowska-Lipszyc)
Lipszyc przygląda się pierwszym relacjom i opiniom na temat poszczególnych utworów, wskazuje na zjawiska polityczne i społeczne, które kształtowały doświadczenie pisarskie Melville'a, jego życiową i literacką strategię. Analizuje tak ważne dla jego powieści relacje jednostki i władzy. Przygląda się temu, co dzieje się pod ich wpływem z tożsamością podmiotu. Wydobywa na jaw wpisane w prozę Melville'a doświadczenie metafizyczne, pozbawione transcendentnych gwarancji.
Analizuje jego wersję materializmu, zgodnie z którym oddzielenie człowieka od przyrody jest totalne, ale który – dzięki religijnej proweniencji – wymyka się technoscjentyzmowi, który wyposażałby człowieka w wiedzę o otaczającym świecie. W tym ujęciu Melville zdaje się uprzedzać albo zapowiadać filozoficzne intuicje Waltera Benjamina oraz społeczne Carla Schmitta i staje się autorem wręcz nam współczesnym.
Sporo uwagi poświęcam kapitalnym, a nieco rzadziej czytanym tekstom, takim jak powieść „Biały kubrak” czy opowiadanie „Ja i mój komin”. Przyglądam się również rzeczom mniej udanym, ale z wielu względów fascynującym. Nie próbuję całościowej interpretacji dzieła Melville’a: piszę jedynie o tekstach, o których, jak sądzę, mam coś do powiedzenia
– pisze Lipszyc.
W tym sensie „Ostatki tożsamości” oświetlają i dopełniają PIW-owską edycję dzieł Melville'a.
Spotkanie odbędzie się w ogrodzie willi i wozowni Oskara Zieglera (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 11), jednego z obiektów Strefy Kultury UniLodz. Jeśli jesienna aura pozwoli, zapraszamy na leżaki. Jeśli będzie mniej sprzyjająca, przeniesiemy się do sali w dawnej wozowni.
Obiekt Strefy Kultury UŁ – willa i wozownia Oskara Zieglera (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 11)
Spotkanie towarzyszy wydaniu drugiego numeru półrocznika „Kalejdoskop Kultury” pt. „O wolną wszechnicę!”, którego tematem są m.in. miejsca produkcji i dystrybucji wiedzy, a którego Adam Lipszyc jest jednym z autorów. Jest też członkiem rady naukowej pisma. Pismo w wydaniu online dostępne jest pod adresem: www.kalejdoskopkultury.pl.
Wydarzenie odbywa się na żywo, będzie też streamingowane na fb.
Adam Lipszyc jest tłumaczem, eseistą, filozofem, członkiem kapituły Nagrody Literackiej Gdynia.
Maciej Robert to poeta, redaktor, pracownik Domu Literatury w Łodzi.
- Materiał źródłowy: Kalejdoskop Kultury
- Redakcja: Centrum Promocji
