„Deadline” bazuje na specyficznej kolekcji fotografii zbieranych przez autora przez ponad dekadę. Dr hab. Tomasz Ferenc wykonuje fotografie dokumentacyjne, które przedstawiają wizerunki ludzkich czaszek w detalach architektonicznych obiektów takich jak kościoły, klasztory, cmentarze oraz inne miejsca związane z zadumą i przemijaniem. Fotografie, które powstały podczas podróży obejmujących Polskę, kraje Europy Zachodniej i Środkowowschodniej czy Stanów Zjednoczonych, uderzają swoją różnorodnością stylu oraz stopniem realizmu odwzorowania tematu związanym z epokami, w jakich powstały.
Niektóre czaszki na zdjęciach Ferenca przerażają, inne z kolei wydają się naiwne, a może wręcz zabawne, ocierające się o groteskę. Wielość formalna podkreśla bogatą historię ikonografii związanej ze śmiercią w kulturze europejskiej i stanowi punkt wyjścia dla stworzenia wystawy prowokującej do podjęcia refleksji na temat śmierci i przemijania oraz ich roli w kulturze. Spojrzenie, które proponuje Tomasz Ferenc jako artysta-kolekcjoner, ale także naukowiec skoncentrowany na antropologii i socjologii wizualnej, zainteresowany w szczególności procesami związanymi z kulturą pogranicza i biograficznymi aspektami socjologii sztuki, jest multimedialnym doświadczeniem, rodzajem prowokacyjnego zaproszenia widza do wejścia w świat oparty na kontemplacji wizerunku śmierci i jego postrzegania.
Oswajając to, co nieuchronne
Fotografie, które składają się na tanatoturystyczną kolekcję, stają się punktem wyjścia do produkcji artefaktów bazujących na zasadach popularnych układanek. To na przykład praca Ferenca Memento Mori Memory z 2017 roku – interaktywna gra wykorzystująca przedstawienia czaszek w zaskakującym i przewrotnym geście artystycznym, który zaprasza do odnalezienia jednakowych motywów w zestawie różnorodnych detali architektonicznych, połączonych motywem wizerunku śmierci.
Ta strategia, powielana w kolejnych, późniejszych pracach prezentowanych w uniwersyteckiej Galerii Wozownia 1/5, zachęca do refleksji nad ciągle obecnym, ewoluującym, motywie-symbolu vanitas. Historyczny, dokumentacyjny aspekt fotografii zostaje przetworzony w prowokacyjny akt gry, gdzie element transmedialny stanowić może rodzaj komentarza do współczesnej kultury wizualnej.
Tytułowy Deadline to pojęcie oznaczające nieprzekraczalny termin – moment, w którym prowadzone działania urzeczywistniają się w miejscu i czasie. W korporacyjnej nowomowie określenie to jest powszechnie używane w znaczeniu finalizacji, zakończenia projektu. Jako tytuł wystawy Deadline oznacza balansowanie między pozycją obserwatora a uczestnika specyficznego spektaklu wizualnego, którego celem jest zwrócenie uwagi na nieuchronność przemijania, ale przede wszystkim stworzenie pola do dyskusji nad sposobami „oswajania” tego tematu za pomocą sztuki.
„Deadline”
- artysta: dr hab. Tomasz Ferenc (Katedra Socjologii Sztuki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ)
- kurator: Maciej Andrzejewski (UŁ)
- koordynatorka programu wydarzeń towarzyszących: dr Łucja Lange (Katedra Socjologii Sztuki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ
- wernisaż: 14 listopada (czwartek), godz. 18.00
- miejsce: uniwersytecka Galeria Wozownia 1/5, ul. Franciszkańska 1/5 w Łodzi.
Wystawa czynna będzie do 14 grudnia 2024 roku w następujących dniach i godzinach:
- środy, czwartki, piątki w godz. 15.00-19.00,
- soboty w godz. 14.00-18.00.
W pozostałe dni wystawę można zobaczyć po uzgodnieniu wizyty mailowo: komunikacja@uni.lodz.pl.
Wydarzenia towarzyszące
Integralną część wystawy stanowi program wydarzeń towarzyszących w Galerii Wozownia 1/5, poruszających zagadnienia związane ze śmiercią:
- 14 listopada, godz. 19.00 – spotkanie z twórcą wystawy, Tomaszem Ferencem; prowadzenie: Łucja Lange
- 21 listopada, godz. 18.00 – wykład Łucji Lange „Dlaczego śmierć może być dobra?”
- 28 listopada, godz. 17.30 – Death Cafe; prowadzenie: Łucja Lange
Autorką programu jest dr Łucja Lange z Katedry Socjologii Sztuki, która naukowo zajmuje się zagadnieniami związanymi z doświadczeniami żałoby (Death Studies), utraty, dobrej śmierci.
