Łódź jest dla mnie tekstem, który układa się w opowieść o historycznym i społecznym doświadczeniu nowoczesności w jej lokalnym wymiarze. Literackie reprezentacje miasta wyrastają z jego krajobrazu, z konkretnej przestrzeni, z charakterystycznych scen i społecznych praktyk, które, jeśli nawet należą już tylko do przeszłości, są niezbywalnymi składowymi pamięci, budującej lokalną specyfikę i odrębność
– pisze Tomasz Cieślak we wstępie do zbioru tekstów pt. „Łódź. Szkice o literaturze. przestrzeni i historii”
Cieślak prześledzi związki między Manchesterem a polskim Manchesterem, jak nazywano niegdyś Łódź, dokładnie przyjrzy się także literackiej przestrzeni miasta przed 1939 rokiem „zbudowanej z ceglanych murów fabryk i kominów, ubogich siedzib robotniczych, ociekających przepychem fabrykanckich pałaców, bruku, błota, brudu i smogu”. Korzysta przy tym nie tylko z tekstów polskich, ale tekstów napisanych w jidysz, po niemiecku i rosyjsku. Nie zabraknie autorów rozpoznawalnych, jak Zygmunt Bartkiewicz, ale i mniej znanych, jak poetka Maria Felicja Przedborska, Kazimierz Laskowski, Marian Gawalewicz czy Józef Jaremski. Interesujące dla czytelnika może być wprowadzenie Rewolucji 1905 roku jako motywu kształtującego łódzką twórczość okolicznościową i narrację tożsamościową,
Autor rekonstruuje literacki obraz Łodzi z czasu Wielkiego Kryzysu lat 30. i narodzin łódzkiej prasy literackiej, jasno wskazując, jaki wpływ wydarzenia historyczne miały na kształtowanie tekstów. Osobny rozdział poświęcony został wybranym współczesnym reprezentacjom literackim Łodzi, na przykładzie metafory „miasta do zjedzenia” u Przemysława Owczarka i „miasta w procesie” u Macieja Roberta.
Dr hab. Tomasz Cieślak prof. UŁ pracuje w Zakładzie Literatury i Tradycji Romantyzmu UŁ, jego głównym obszarem zainteresowań jest dwudziestowieczna i najnowsza polska poezja oraz krytyka literacka. W ostatnich latach zajął się badaniami kultury literackiej Łodzi, współredagując „Budzi się Łódź….” Obraz miasta w literaturze do 1939 roku, Łódź 2020 oraz Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 roku, Łódź 2022.
Prowadzenie: Marta Zdanowska
