ZARZĄDZANIE DOSTĘPNOŚCIĄ W PRAKTYCE

Studia obejmują 190 godzin zajęć i trwają dwa semestry.

Zajęcia odbywają się w systemie hybrydowym - stacjonarnym i online, podczas dwudniowych sesji (soboty, niedziele).

 

Zajęcia stacjonarne powadzone są na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 3/5, 90-255 Łódź

Przedmioty

Przedmioty są zaliczane na podstawie weryfikacji efektów uczenia się metodami wybranymi przez prowadzących.

Praca końcowa

Studia kończą się egzaminem mającym formę testową. 

Po otrzymaniu wszystkich zaliczeń, słuchacze uzyskują świadectwo ukończenia studiów podyplomowych ZARZĄDZANIE DOSTĘPNOŚCIĄ W PRAKTYCE. 

Na ocenę końcową składają się: 

• ocena z egzaminu końcowego (50%),
• średnia ocen ze studiów (50%).

mgr Agata Gawska

Aktywistka, badaczka i doświadczona managerka, ekspertka rynku pracy i w zakresie dostępności. Swoje ponad 20- letnie doświadczenie we wsparciu osób z niepełnosprawnościami zdobywała zarówno w instytucjach publicznych, jak i w licznych organizacjach pozarządowych. Przez wiele lat zarządzała Fundacją Aktywizacja tworząc jej struktury w całej Polsce i realizując wiele projektów aktywizacyjnych, z których największy obejmował ponad 2000 osób- mieszkańców wsi i małych miasteczek.
Od kilku lat aktywnie wspiera podmioty publiczne w zakresie wdrażania dostępności. Realizowała i nadal realizuje działania doradcze w projekcie „Procedury bez barier”, który realizuje KPRM.
Od wielu lat pisze artykuły, publikacje dotyczące rynku pracy osób z niepełnosprawnościami oraz dotyczące dostępności. Realizuje wiele badań i analiz dotyczących osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy i w zakresie dostępności podmiotów publicznych.
Zasiadała w wielu ciałach doradczych m.in. w Komitecie Umowy Partnerstwa, w Radzie Działalności Pożytku Publicznego oraz w Krajowej Radzie Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych czy w zespole ds. osób z niepełnosprawnościami przy Rzeczniku Praw Obywatelskich.
Byłą jedną z założycielek Sieci Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy zrzeszającej blisko 100 organizacji z całej Polski i jej przewodniczącą przez 2 kadencje.
Tworzyła Grupę ON Inclusion, która zrzesza ekspertów pozarządowych i akademickich, a jej celem jest włączanie tematyki osób z niepełnosprawnościami do nurtu polityki publicznej. Największym sukcesem Grupy jest wprowadzenie Programu Dostępność Plus oraz doprowadzenie do stworzenia i wprowadzenia przepisów dot. dostępności.
W roku 2022 jako wolontariuszka stworzyła kuchnię w punkcie dla Uchodźców z Ukrainy zlokalizowanym w Arenie Ursynów. Kuchnia, którą zarządzała, codziennie wydawała kilkaset posiłków. Posiłki tworzone były, w znakomitej większości, z produktów pozyskanych od lokalnej społeczności oraz pozyskanych z restauracji. W niespełna 3 miesiące wraz z zespołem wolontariuszy nakarmiła 4000 Uchodźców i setki wolontariuszy.

Prowadzone moduły i ich wizja

Zarządzanie dostępnością w instytucji  

1. Ustawa o dostępności, a zadania koordynatora, w tym:
   • Pożądane kompetencje koordynatora- co warto wiedzieć i umieć?
   • Gdzie szukać dobrych informacji o dostępności?
2. Zarządzanie dostępnością w praktyce, w tym:
   • Miejsce koordynatora ds. dostępności w strukturze podmiotu.
   • Szczegółowe zdania koordynatora ds. dostępności.
   • Współpraca wewnątrz podmiotu.
   • Współpraca z innymi podmiotami publicznymi.
   • Współpraca z organizacjami pozarządowymi i ekspertami.
3. Plan działania na rzecz poprawy dostępności, w tym:
   • Plan jako kluczowy element zarzadzania dostępnością.
   • Założenia dobrego planu,  w tym analiza stanu zastanego.
   • Przygotowanie planu dla swojej instytucji.

  
Finansowanie dostępności  

1. Możliwe źródła finansowania dostępności.
2. Finansowanie dostępności jako element realizowanych działań stałych/czasowych, w tym projektowych.
3. Możliwe działania do podjęcia przez urząd bez lub z niskimi nakładami finansowymi.

---

 

dr Zbigniew Głąb

Adiunkt w Katedrze Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej Uniwersytetu Łódzkiego. Kierownik Centrum Studiów nad Niepełnosprawnością i Dostępnością Uniwersytetu Łódzkiego. Wiceprzewodniczący i koordynator ds. badawczo-rozwojowych Sekcji Socjologii Niepełnosprawności Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Zajmuje się m. in. socjologicznymi aspektami polityki społecznej wobec osób z niepełnosprawnościami ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnych i koncepcji niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami. W kręgu jego zainteresowań znajduje się deinstytucjonalizacja wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami (w tym mieszkalnictwa oraz asystencji osobistej).
Od wielu lat działa w organizacjach pozarządowych wspierających osoby z niepełnosprawnościami w ich działaniach na rzecz poprawy jakości własnego życia. Współpracował m. in. z Polskim Forum Osób z Niepełnosprawnościami, Polskim Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, Fundacją Aktywizacja, Stowarzyszeniem Instytut Niezależnego Życia.

Prowadzone moduły i ich wizja

Społeczne aspekty dostępności w praktyce

Zajęcia wprowadzające w tematykę specjalnych potrzeb. Ich celem jest pokazanie społecznych aspektów (w tym trudności, obaw, wyzwań) związanych z wdrażaniem założeń dostępności dla osob ze szczególnymi potrzebami. Obejmują m. in. zagadnienia takie jak:

1. Założenia Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych (KPON) i ich zastosowanie w tworzeniu dostępności. 
2. Komentarze generalne Komitetu ONZ ds. Osób z Niepełnosprawnościami do KPON w kontekście dostępności. 
3. Polityka senioralna, a dostępność. 
4. Polityka edukacyjna a dostępność.
5. Dostępność jako realizacja praw człowieka.

---

 

dr Tomasz Kasprzak

Badacz społeczny, studia doktoranckie ukończył na Wydziale Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Zakład Badań Problemów Społecznych i Pracy Socjalnej). Zainteresowania naukowo-badawcze koncentrują się wokół problematyki funkcjonowania społecznego osób głuchoniewidomych, a także analizy sytuacji osób ze sprzężoną niepełnosprawnością sensoryczną w  edukacji i na rynku pracy w Polsce. Autor i współautor wielu raportów badawczych i artykułów naukowych, z tych obszarów, opublikowanych w czasopismach i pracach naukowych. Autor publikacji "Świat społeczny osób głuchoniewidomych. Analiza socjologiczna" (Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2022). W 2022 roku zajął I miejsce w XVIII edycji Ogólnopolskiego Konkursu PFRON "Otwarte Drzwi" na najlepsze prace magisterskie i doktorskie dotyczące niepełnosprawności. Odbył kilka staży naukowych i wizyt studyjnych w zagranicznych uniwersytetach (m. in. w Kanadzie, Czechach i na Węgrzech). Współpracuje z Sekcją Socjologii Niepełnosprawności PTS, a także z innymi grupami eksperckimi w zakresie badań o niepełnosprawności.

Prowadzone moduły i ich wizja

Alternatywne formy komunikacji

W programach realizowanych w ramach funduszy Unii Europejskiej, dostępność definiowana jest jako "własność środowiska fizycznego, transportu, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych oraz towarów i usług, pozwalająca osobom z niepełnosprawnościami na korzystanie z nich na zasadzie równości z innymi osobami [...]." Akcent położony na system komunikacji w definicji dostępności jest niezmiernie ważny i związany jest m.in. z obsługą korzystania ze środków wspierających komunikowanie się, instalacją urządzeń (pętli indukcyjnych, systemów FM). 

W trakcie zajęć słuchacz studiów podyplomowych zdobędzie m.in. wiedzę o: 

1. komunikacji językowej, komunikacji wspomagającej i alternatywnej (definicje pojęć, funkcje, klasyfikacja systemu AAC),
2. historii powstania alternatywnego systemu komunikacji,
3. metodyce doboru i wprowadzania alternatywnych i wspomagających metod porozumiewania się w poszczególnych grupach użytkowników,
4. diagnozie potencjalnych użytkowników komunikacji alternatywnej,
5. wybranych metodach AAC.

---

 

mgr Anna Lulek, mgr inż. Andrzej Wójtowicz

Specjaliści w zakresie dostępności architektonicznej. Pracownicy Biura ds. Osób Niepełnosprawnych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Współautorzy opracowań w zakresie wytycznych do zapewniania dostępności, m.in. „Standardów dostępności architektonicznej w budynkach oraz przestrzeni AGH”. Członkowie zespołów audytorskich oraz opracowujących rekomendacje w zakresie poprawy dostępności budynków użyteczności publicznej (w ponad 100 obiektach). Prowadzą konsultacje dla inspektorów budowlanych, architektów, wykonawców robót budowlanych oraz producentów i dystrybutorów produktów dedykowanych dla osób ze szczególnymi potrzebami. Trenerzy szkoleń z zakresu projektowania uniwersalnego i dostępności architektonicznej.

Prowadzone moduły i ich wizja

Uniwersalne projektowanie i dostępność architektoniczna;

Audyt dostępności architektonicznej

Celem zajęć jest zdobywanie kompetencji w zakresie:

1. koordynacji procesu zapewniania dostępności architektonicznej w instytucji.
2. realizacji obowiązków wynikających z przepisów prawa.
3. poszukiwania, krytycznej oceny i wdrażania: wytycznych, standardów, dobrych praktyk.
4. zasad tworzenia i funkcjonowania zespołów odpowiedzialnych za dostępność w organizacji.
5. kreowania roli koordynatora dostępności architektonicznej na etapach: projekt, budowa, rady techniczne, odbiory.
6. doboru środków zapewniających dostępność: zasad projektowania uniwersalnego i racjonalnych usprawnień.
7. stosowania dostępu alternatywnego oraz prowadzenia racjonalnej polityki odstępstw.
8. analizy stanu dostępności: zasad i narzędzi przeprowadzania audytów dostępności; oceny audytów zleconych.
9. krytycznej oceny stanu zastanego, analizy proponowanych rozwiązań, produktów mających na celu zapewnienie/poprawę dostępności.
10. trafnej analizy potrzeb: instytucji oraz użytkowników przestrzeni publicznej.
11. tworzenia długofalowej polityki organizacyjnej bazującej na zasadach projektowania uniwersalnego.

---

 

dr Joanna Sztobryn-Giercuszkiewicz

Kierownik studiów podyplomowych "Zarzadządzanie dostępnością w praktyce".

Ekspert-praktyk  w obszarze dostępności instytucji. Od ponad 18 lat wdraża i monitoruje dostępność we wszystkich jej obszarach w jednej z największych instytucji publicznych w Łodzi – Politechnice Łódzkiej. Trener dostępności z bogatym doświadczeniem szkoleniowym w kształceniu koordynatorów dostępności (ponad 700 godzin). 
Współpracuje z Centrum Projektów Polska Cyfrowa i Narodowym Centrum Badań i Rozwoju jako ekspert i konsultant w obszarze dostępności dla osób z niepełnosprawnościami i szczególnymi potrzebami. Członek Komisji ds. Wyrównywania Szans Edukacyjnych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. 
Adiunkt w Katedrze Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ, dr nauk społecznych, psycholog. Autorka wielu publikacji z dziedziny socjologii niepełnosprawności i dostępności instytucji szkolnictwa wyższego.  

Prowadzone moduły i ich wizja

Audyt dostępności informacyjno-komunikacyjnej

W trakcie zajęć uczestnicy poznają zasady i narzędzia przeprowadzania audytu dostępności informacyjno-komunikacyjnej. Otrzymają także praktyczne narzędzie do przeprowadzenia audytu dostępności informacyjno-komunikacyjnej, po użyciu którego dostaną informację zwrotną o stanie dostępności audytowanej jednostki. Omówione zostaną także przykłady „z życia” i dobre praktyki w zakresie wdrażania tego obszaru dostępności.

---

 

dr Anisa Wykin

Zainteresowania naukowe: zarządzanie zasobami ludzkimi, determinanty efektywności szkoleń dla osób z  niepełnosprawnościami fizycznymi oraz zarządzanie strategiczne, w szczególności: kierowanie najwyższą kadrą kierowniczą, motywowanie pracowników, rozwijanie umiejętności zawodowych. Udział w ogólnopolskim projekcie jako ekspert audytorski, ekspert szkoleniowy i trener w kształceniu koordynatorów dostępności, dotyczący wymagań nakładanych na podmioty publiczne w zakresie zapewnienia dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej przez ustawę o zapewnianiu dostępności dla osób o szczególnych potrzebach (z dnia 19 września 2007 r. 2019). Opracowywanie i wdrażanie programów szkoleniowych (w tym dla osób ze szczególnymi potrzebami); autorka wielu akcji społecznych. Trener z 16 letnim stażem.
Autorka publikacji naukowych związanych z tematyką zatrudniania i motywowania do pracy osób z niepełnosprawnościami fizycznymi.
 

Prowadzone moduły i ich wizja

Przeciwdziałanie dyskryminacji.

Celem zajęć jest nabycie wiedzy i praktycznych umiejętności temat wybranych aspektów przeciwdziałania dyskryminacji.
W ramach zajęć będą poruszane następujące treści: 

• Pojęcia: stereotypu, uprzedzenia, dyskryminacji; mechanizm dyskryminacji; sposoby przeciwdziałania dyskryminacji. 
• Wiedza z zakresu prawa antydyskryminacyjnego w zatrudnieniu. 
• Definicje (ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami).

Uczestnik po zakończeniu zajęć: 

• ma podstawową wiedzę na temat pojęcia dyskryminacji i procesu przeciwdziałania jej, zna aspekty dyskryminacji społecznej
• posiada umiejętności w zakresie identyfikacji dyskryminacji w miejscu pracy, 
• ma świadomość na temat dyskryminacji społecznej w miejscu pracy osób z niepełnosprawnościami.

---

 

mgr Jacek Zadrożny

Jest ekspertem do spraw dostępności. Dostępnością cyfrową zajmuje się od 1998 roku. Jest autorem wielu publikacji poświęconych dostępności cyfrowej i wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami. Był członkiem Rady Dostępności, Rady do spraw Cyfryzacji, Komitetu Monitorującego Program Operacyjny Polska Cyfrowa, a od maja 2023 roku – grupy roboczej
„Sztuczna inteligencja w dostępności”. Obecnie pracuje w Fundacji Wspierania Zrównoważonego Rozwoju, a wcześniej w Ministerstwie Cyfryzacji, Polskim Związku Głuchych i wielu innych.

Prowadzone moduły i ich wizja

Podstawy dostępności cyfrowej

1. Objaśnienie podstawowych pojęć
2. Technologie asystujące i ich użytkownicy
3. Standardy dostępności cyfrowej (WCAG, EN 301549)
4. Kategorie treści cyfrowych i zapewnianie ich dostępności
5. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w dostępności

Audyt dostępności cyfrowej

1. Podstawowe informacje o przeprowadzaniu audytu cyfrowej dostępności
2. Metodyka badania WCAG-EM
3. Narzędzia wspomagające badanie dostępności cyfrowej
4. Badanie z użytkownikami
5. Tworzenie raportu i rekomendacji

---

 

mgr inż. Piotr Zając

Informatyk, specjalista ds. dostępności cyfrowej w Biurze ds. Osób Niepełnosprawnych PŁ. 
Ukończył Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki uzyskując tytuł magistra inżyniera na kierunku informatyka na Politechnice Łódzkiej. Ukończył również studia podyplomowe pod nazwą Zarządzanie dostępnością – specjalista ds. dostępności na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Obecnie pracuje na stanowisku specjalisty ds. dostępności w Biurze ds. Osób Niepełnosprawnych Politechniki Łódzkiej oraz przewodniczy Radzie Studentów z Niepełnosprawnościami PŁ.

Prowadzone moduły i ich wizja

Dostępne materiały

Podczas zajęć omówimy oraz zastosujemy w praktyce zasady tworzenia dostępnych dokumentów tekstowych oraz prezentacji multimedialnych. Porozmawiamy także o sposobach publikacji dostępnych materiałów tak, aby zachowały swoją dostępność. W ramach zajęć poruszmy także kwestie związane z materiałami filmowymi oraz szeroko pojętymi multimediami, w tym napisami, transkrypcją oraz audiodeskrypcją.
Kolejnym poruszanym tematem będzie tekst łatwy do czytania (ang. ETR). Po zapoznaniu się z zasadami tworzenia takich tekstów podejmiemy próbę skonstruowania przykładowych informacji.

Opłata za całe studia (dwa semestry) wynosi 6000 zł. Opłatę należy wnieść do 31 października (harmonogram zostanie podany w umowie). W przypadku nieuruchomienia studiów nastąpi zwrot środków.
Opłatę należy wykonać po otrzymaniu informacji o przyjęciu na studia oraz podpisaniu umowy.

Limit miejsc jest określany dla danej edycji.

O przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

Zajęcia odbywają się w soboty i niedziele.

Terminy zjazdów zostaną udostępnione w kwietniu 2025:

Zjazd 1: 

 

Zjazd 2: 

 

Zjazd 3: 

 

Zjazd 4: 

 

Zjazd 5: 

 

Zjazd 6: 

 

Zjazd 7: 

 

Zjazd 8: 

 

Zjazd 9: 

 

Zjazd 10: 

 

Zjazd 11: 

 

Zjazd 12: 

 

Zjazd 13: 

 

Zajęcia stacjonarne odbywają się na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Rewolucji 1905 r. 39, budynek T.

Plan zajęć na rok akademicki 2025 / 2026 zostanie udostępniony w drugiej połowie kwietniu 2025.