Podsumowanie projektu RESET. Naukowczynie i naukowcy UŁ na konferencji w Porto

Dwudniowa konferencja „Inclusive Science: Redesigned Scientific Excellence for Sustainable Futures”, zorganizowana na Uniwersytecie w Porto w dniach 7-8 października 2024 r., stanowiła podsumowanie czteroletniego projektu RESET: Redesigning Equality and Scientific Excellence Together realizowanego na siedmiu europejskich uczelniach, w tym na Uniwersytecie Łódzkim. Jego efekty na naszej uczelni to m.in. Plan na rzecz równych szans (Gender Equality Plan), Rada ds. Równego Traktowania, procedura antydyskryminacyjna i szkolenia równościowe prowadzone w ramach GEP.

W konferencji uczestniczyła dr Aleksandra Różalska – pełnomocniczka rektora UŁ ds. równego traktowania i kierowniczka projektu RESET w UŁ wraz z zespołem (dr Mateusz Hauk, dr Marta Kucharska-Hauk, dr Agata Rudnicka, dr hab. Janusz Reichel, mgr Marta Malinowska i dr Paulina Szymańska). W konferencji wzięła także udział dr Izabela Desperak, członkini Rady ds. Równego Traktowania.

Wykład wprowadzający do konferencji „Równość płci na uniwersytecie neoliberalnym” wygłosiła Lígia Amâncio (ISCTE – IUL). Na program konferencji złożyły się wykłady, dyskusje panelowe (w jednej z nich pt. „EUA i włączanie GE i różnorodności do głównego nurtu: praktyki, wyzwania i refleksje” uczestniczką z ramienia UNIC-u i moderatorką była dr Aleksandra Różalska), pokaz hiszpańskiego filmu „Why so few?” o trudnościach, jakie napotykają naukowczynie wybierające karierę badawczą w naukach ścisłych i eksperymentalnych, a także sesje posterowe. Uniwersytet Łódzki zaprezentował aż pięć plakatów dotyczących takich tematów jak spacery herstoryczne w Łodzi, GEP w UŁ, prowadzenie szkoleń train-the-trainers, znajomość procesów dyskryminacji wśród osób studiujących oraz rodzicielstwo osób studiujących. 

Konferencję zakończyło odczytanie Poetyckiego Manifestu Feministycznego, który w poruszający sposób mówił o międzypokoleniowych relacjach między kobietami, macierzyństwie i trudnych sytuacjach rodzinnych.

Uniwersytet Łódzki działa w sposób odpowiedzialny społecznie, aktywnie angażując się w inicjatywy wspierające równość szans i dba o potrzeby różnorodnych grup wchodzących w skład szeroko rozumianej społeczności akademickiej w ramach takich inicjatyw jak University Diversity czy szkolenia równościowe zaprojektowane w projekcie RESET. Zapewnianie równych warunków pracy w atmosferze wzajemnego szacunku i poszanowania godności ludzkiej stanowi podstawę funkcjonowania nowoczesnych instytucji.

W 2021 roku w UŁ powołano Radę ds. Równego Traktowania, której zadaniem jest konsultowanie dokumentów o tematyce równościowej i rekomendowanie najbardziej optymalnych działań na tym polu. Powołanie Rady to rezultat udziału uczelni w projekcie RESET: Redesigning Equality and Scientific Excellence Together, w ramach którego przeprowadzono badania ilościowe i jakościowe na temat równości i różnorodności w uczelni, mające na celu szczegółowe rozpoznanie sytuacji i potrzeb poszczególnych grup należących do naszej społeczności akademickiej.  Diagnoza ta stała się podstawą pierwszego w UŁ Planu na rzecz równych szans (ang. Gender Equality Plan), który został oficjalnie przyjęty w czerwcu 2022 roku. Cele i zadania określone w tym dokumencie były sukcesywnie realizowane w UŁ przez dwa lata, a nowa wersja Planu (na lata 2025-2027) zakłada ich kontynuację, dalszy monitoring równości i różnorodności w UŁ, wprowadzenie mechanizmów wyrównywania szans oraz praktyk antydyskryminacyjnych i inicjatyw szkoleniowych

Dzięki międzynarodowemu charakterowi projektu RESET mieliśmy okazję porównywać nasze doświadczenia i wymieniać się obserwacjami z osobami reprezentującymi różne uczelnie europejskie, różne dyscypliny naukowe i różne akademickie kultury organizacyjne. Taka perspektywa pozwala na pełniejsze zrozumienie istoty równego traktowania w badaniach naukowych, nauczaniu oraz działaniach organizacyjnych, stwarzając możliwości lepszego zaplanowania i monitorowania tych procesów. Zależy nam przede wszystkim na tym, aby działania, praktyki i polityki wypracowane w RESECIE pozostały w uczelni po zakończeniu projektu, były wciąż rozwijane i ulepszane

 – mówi dr Aleksandra Różalska, koordynatora projektu RESET w UŁ i kierowniczka Ośrodka Naukowo-Badawczego Problematyki Kobiet (Wydział Filologiczny UŁ).

Przykładem inicjatywy angażującej społeczność UŁ była kampania „Twarze Kampusu” („Faces of Campus”) oraz zorganizowana w jej ramach wystawa fotografii „Za kulisami” („Behind the Scenes”). Miały one na celu zwrócenie uwagi na ważną rolę osób (przede wszystkim kobiet) wspierających badania naukowe, a tym samym osiąganie doskonałości naukowej uczelni, które bardzo często są mniej widoczne w działalności badawczej. Te osoby to na przykład bibliotekarki, administratorki projektów, księgowe, pracownice działów komunikacji itp. 

Kolejny efekt projektu RESET na UŁ to szkolenia równościowe i antydyskryminacyjne, opierające się na całościowym podejściu do nauki, edukacji i procesów organizacyjnych w tak ważnych dla rozwoju uczelni obszarach, jak zarządzanie różnorodnością, równowaga między pracą a życiem prywatnym, inkluzywna komunikacja czy równość płci w badaniach i kształceniu. 
 

W ramach projektu udało nam się opracować kompleksowy program szkoleniowy składający się z 15 modułów i odpowiadający na potrzeby całej społeczności akademickiej: kadry naukowo-dydaktycznej i administracyjnej, osób studiujących i doktoryzujących się, jak również kadry zarządzającej. Do tej pory udało nam się przeszkolić blisko 2 tys. osób, a zaproponowana przez nas oferta i formuła warsztatów została bardzo dobrze przyjęta przez wspólnotę akademicką UŁ

– mówi dr Mateusz Hauk, trener szkoleń GEP (Instytut Psychologii UŁ).

Przygotowanie szkoleń poprzedziły badania ilościowe i jakościowe na temat równości i różnorodności w uczelni. 

Dzięki diagnozie przeprowadzonej w 2021 r. w ramach projektu RESET, poznaliśmy potrzeby szkoleniowe różnych grup w uczelni i do nich dostosowaliśmy ofertę warsztatową, która nie tylko dostarcza wiedzy na tematy związane z równością i różnorodnością, ale także ma na celu nabycie konkretnych umiejętności, np. reagowania na niewłaściwe zachowania czy przypadki dyskryminacji

– mówi dr Agata Rudnicka, współautorka Planu na rzecz równych szans i trenerka szkoleń GEP (Wydział Zarządzania UŁ).

Rada ds. Równego Traktowania opracowała także stanowisko w sprawie transpłciowych osób studiujących skierowane do nauczycieli akademickich oraz administracji zajmującej się sprawami studenckimi i doktoranckimi oraz brała udział w przygotowaniu Procedury Antydyskryminacyjnej i Antymobbingowej w Uniwersytecie Łódzkim, która została wprowadzona w marcu 2023 roku. Obecnie trwają prace nad nową wersją mechanizmów antydyskryminacyjnych, tak aby były bardziej efektywne, miały wymiar prewencyjny i edukacyjny, tym samym odpowiadając na potrzeby społeczności akademickiej.

W programie RESET – finansowanym w ramach prestiżowego programu Unii Europejskiej Horyzont 2020 – bierze udział siedem uczelni europejskich: Uniwersytet w Bordeaux (Francja) – koordynator projektu, Uniwersytet Arystotelesa w Salonikach (Grecja), Uniwersytet Łódzki (Polska), Uniwersytet w Porto (Portugalia), Uniwersytet Ruhry w Bochum (Niemcy), Uniwersytet w Oulu (Finlandia) oraz Instytut Nauk Politycznych w Paryżu (Francja).

Materiał: dr Aleksandra Różalska

Redakcja: Centrum Komunikacji i PR UŁ  

Zdjęcia: źródło prywatne