Biblioteka UŁ z dofinansowaniem na wyjątkowe projekty

Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego otrzymała dofinansowanie z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Społeczna Odpowiedzialności Nauki II” na realizację trzech niezwykłych projektów, które opisujemy poniżej.

Od drzeworytu do fotolitografii. Zabytki „czarnej sztuki” i albumy w zbiorach Biblioteki UŁ

W ramach projektu wybrano najcenniejsze starodruki i albumy wydane w latach 1579–1945 (200 tytułów) o wyjątkowej szacie graficznej i różnorodnych technikach (graficznych, poligraficznych i fotograficznych).

To unikatowa i zróżnicowana tematycznie kolekcja (wydawnictwa anatomiczne, botaniczne, krajoznawcze, architektoniczne, ze scenami rodzajowymi, symbolicznymi i portretami, katalogi muzealne, wzorniki i szablony dekoracyjne, modowe i tzw. varia), prezentująca różne techniki artystyczne, od najstarszych do współczesnych.

Wyjątkowe eksponaty w kolekcji to, między innymi: „Todten-Tantz...” – dzieło z tablicami ilustrującymi taniec śmierci; „Plantae selectae...” Christopha Jakoba Trewa (1750–1751) – dwutomowy album botaniczny pełen egzotycznych roślin; „Album widoków Wołynia” Henryka Peyera – unikalny egzemplarz dostępny w zaledwie kilku kopiach w Polsce; Relacja z podróży Jamesa Cooka.

Działania podjęte w ramach projektu (fumigacja, opracowanie bibliograficzne, digitalizacja wybranych obiektów i ich udostępnienie w Bibliotece Cyfrowej UŁ) posłużą archiwizacji i zabezpieczeniu dokumentów oraz ich popularyzacji, a przez to również ochronie dziedzictwa kulturowego. Projekt ułatwi naukowcom dostęp do bogatego warsztatu pracy, a pasjonatom sztuki pozwoli na pełniejsze poznanie niedostępnych dotąd dzieł. 

DIGITUS INDEX. Inwentarz rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego

DIGITUS INDEX [czyli ‘palec wskazujący’] – taką właśnie nazwę będzie nosiła nowa platforma BUŁ, na której znajdą się opisy zabytkowych i współczesnych zbiorów rękopiśmiennych Biblioteki (1000 jedn. inwentarzowych).

Celem projektu „DIGITUS INDEX. Inwentarz rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego” jest opracowanie i upowszechnienie unikatowych zbiorów rękopiśmiennych zgromadzonych w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego, o istotnym w skali kraju i Europy znaczeniu dla nauki i dziedzicowa kulturowego: zabytków średniowiecznych, pamiętników, dokumentów i listów królewskich, jak i zbiorów późniejszych: XIX-wiecznych archiwów rodzinnych, korespondencji, spuścizn naukowców i pisarzy.

Każdy z dokumentów otrzyma własną metrykę dostępną online, w której znajdą się następujące informacje: autor, tytuł, miejsce i rok powstania, opis fizyczny oraz charakterystyka zawartości dokumentu (uwagi o treści, dedykacje, noty własnościowe, zdobienia, rysunki, pieczęcie etc.). Platforma umożliwi przeszukiwanie treści według indywidualnych kryteriów (indeksów), a także pobieranie danych w postaci PDF.

Ważnym elementem zwiększającym wartość naukową opisu będzie jego usieciowienie w postaci linku odsyłającego do wersji zdigitalizowanej w Bibliotece Cyfrowej UŁ (jeśli taką posiada). Do działania serwisu zostaną wykorzystane wersje oprogramowania typu open source; jego konstrukcja oraz funkcjonalności umożliwią wprowadzanie i edytowanie danych przez zespół bibliotekarzy (aktualizowanie i dodawanie treści, rozbudowa strony w kolejnych latach).

Platforma DIGITUS INDEX pozwoli na dotarcie do unikatowych źródeł, nieznanych dokumentów, a tym samym na odkrycie nowych tematów badawczych. Będzie dostępna nie tylko dla społeczności akademickiej UŁ, ale dla naukowców z innych ośrodków badawczych polskich i zagranicznych. 

Digitalizacja i udostępnienie kolekcji cennych dysertacji doktorskich z nauk humanistycznych

Projekt ma na celu konserwację, digitalizację i udostępnienie w Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego około 700 dysertacji doktorskich z zakresu nauk humanistycznych, obronionych na UŁ do 2010 roku. 

Włączony do projektu zasób obejmuje rozprawy doktorskie z zakresu nauk humanistycznych, w tym dysertacje z zakresu filozofii, historii i teorii literatury, językoznawstwa i dialektologii czy pedagogiki. Ich autorami są aktywni do dziś naukowcy, badacze rozpoznawalni za granicą, zdobywcy międzynarodowych grantów i nagród.

Prace te są cennym źródłem informacji dla badaczy i studentów, a widoczność rozpraw doktorskich w Internecie wpłynie znacząco na zainteresowanie wartościowymi pracami, które zgromadzono w Bibliotece UŁ. 

W ramach projektu dysertacje doktorskie zostaną opatrzone zestawem metadanych (dostępne online na licencji CC BY) w międzynarodowym standardzie Dublin Core, który jest zintegrowany z innymi naukowymi bazami danych i wyszukiwarkami.