DYSTANS NIEOGRANICZONY

Artystyczne audycje radia eksperymentalnego niezwykle skutecznie wymykają się podziałom, klasyfikacjom i strukturom. Są wyzwaniem zarówno dla słuchaczy, jak i radioznawców. Amerykański artysta i twórca programów radiowych Gregory Whitehead powiedział, że „w przestrzeni radiowej pytanie o to, co jest prawdziwe, uderza w ucho z taką samą wytrwałością jak nonsens, który pojawia się jako odpowiedź”.

W tym projekcie z takim samym uporem pytać będziemy, czym jest współczesne radio eksperymentalne? Czy mamy na nie wystarczającą przestrzeń w pejzażu form medialnych? Jak zbudowane jest eksperymentalne dzieło sztuki? Prawda i fikcja, dokument i fabuła to opozycje, które wzajemnie się dynamizują i współtworzą audialne przestrzenie. 

– wyjaśnia badaczka z Katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UŁ dr Natalia Kowalska-Elkader. 

„Dystans nieograniczony” to eksperymentalne słuchowisko, które w kolażowej i poetyckiej formie opowiada o sobie samym i poszukuje odpowiedzi na pytanie czym właściwie jest? Czy nadal można mówić o tym, że jest radiowe, skoro zazwyczaj funkcjonuje w obiegu globalnej sieci licznych oddolnych community radio, a nie na falach klasycznego eteru? 

– stwierdza artystka Justyna Banaszczyk aka FOQL. 

WSPÓŁPRACA ARTYSTKI Z BADACZKĄ 

Art and science zestawia ze sztuką naukę, dając tym samym zupełnie nową perspektywę dla działań radia eksperymentalnego. Każdy eksperyment jest reprezentacją twórczego poszukiwania i pytaniem o kondycję sztuki radiowej. Niczym nieograniczone działania twórcze poszerzają granice sztuki radiowej, co samo w sobie jest jej nadrzędnym celem. Badanie sztuki jest zawsze wtórne w stosunku do samego dzieła sztuki. Tym razem zależność ta została odwrócona, to analiza à rebours. 

Opracowany przez artystkę i badaczkę projekt dźwiękowy bezpośrednio nawiązuje do tradycji eksperymentalnej radiofonii, a w szczególności polskiej eksperymentalnej radiofonii. Powstały z inicjatywy Uniwersytetu Łódzkiego projekt jest kolejnym przedsięwzięciem realizowane w obszarze art&science. 

Obraz Dariusza Pietraszewskiego, z którym FOQL współpracuje artystycznie

Natalia Kowalska-Elkader to radioznawczyni, której badania koncentrują się na sztuce radiowej, a w szczególności na jej eksperymentalnej formie. Publikowała artykuły dotyczące feature i jej odmian gatunkowych, eksperymentu w ujęciu genologicznym, słuchowisk eksperymentalnych.  

Tekst dotyczący grantu naukowego realizowanego przez Natalię Kowalską-Elkader

Artykuł prezentujący publikację Natalii Kowalskiej-Elkader pt. Forma i treść. Polski i zagraniczny feature radiowy oraz jego odmiany gatunkowe

Justyna Banaszczyk aka FOQL działa w obrębie eksperymentalnej muzyki elektronicznej. Włącza do swojej twórczości elementy IDM-u i industrialu, jednocześnie wciąż otwierając się na eksperymenty rytmiczne i brzmieniowe.

Pracując nad „Dystansem nieograniczonym”, weszła w dialog z badaniami na temat form radia artystycznego, zarówno na poziomie konceptualnym jak i estetycznym. eksplorując formalne oraz ideowe problemy eksperymentalnej radiofonii, tak w ujęciu historycznym jak i zupełnie współczesnym. 

Z twórczością FOQL można się zapoznać tutaj: Soundsfoolish, SHAPE 2020, Radio Teatr 2022 (Radio Kapitał)

FOQL w studiu nagraniowym Mediateki MEMO (fot. Maciej Andrzejewski) 

KILKA SŁÓW O SŁUCHOWISKU 

Pierwsza publiczna prezentacja słuchowiska odbędzie się 14 kwietnia o godz. 18.00 w patio Mediateki MeMo. Słuchowisko trwa 20 minut. 

Odnajduje w tej formie przestrzeń wolnej, niekonwencjonalnej ekspresji, która funkcjonuje w polu czystej wyobraźni poprzez swoją niematerialność. W słuchowisku usłyszeć można liczne cytaty zarówno teoretyków, ludzi radia, jak i samych dzieł radiowych, które splecione w całość stają się swego rodzaju manifestem współczesnego słuchowiska, jako przestrzeni swobodnej eksperymentacji poza klasycznymi gatunkami takimi jak radiowy teatr.  

– tłumaczy FOQL. 

Po premierze w sali muzycznej „dysonans” zostanie zaaranżowane stanowisko do odsłuchu „Dystansu nieograniczonego”, gdzie w kameralnej atmosferze będzie można wysłuchać go wielokrotnie. Ponadto słuchowisko na miesiąc zostanie umieszczone w zasobach Mediateki i można będzie wysłuchać go również w innych przestrzeniach MeMo dzięki aplikacji listen everywhere. Po zakończeniu projektu „Dystans nieograniczony” trafi do zasobów Uniwersytetu Łódzkiego i Radia Kapitał. 

DYSKUSJA NA TEMAT EKSPERYMENTU 

Po premierowym odsłuchu z udziałem publiczności zapraszamy na rozmowę, podczas której postaramy się opowiedzieć o tym, czego właściwie wysłuchaliśmy. Zastanowić się, czym jest eksperyment w radiu i kto go w ogóle potrzebuje? Czym jest sztuka radiowa i co w jej ramach właściwie można badać? 

 

• Mediateka MeMo | Biblioteka Miejska w Łodzi 
• Radio Kapitał