Paweł Piotrowicz, Onet Kultura : Z czym dla pana wiąże się sukces w tegorocznej IX edycji Konkursu o Nagrodę im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego? Pańska książka „Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny" otrzymała główną nagrodę.
Dr Jakub Gałęziowski: To przede wszystkim docenienie pracy, jaką wykonałem przez ostatnie kilka lat w ramach mojego doktoratu, w zaciszu archiwów i w trakcie spotkań z ludźmi. Mam też bardzo mocne poczucie, że stanowi uznanie tematu osób urodzonych z powodu II wojny światowej, do niedawna jeszcze kompletnie niewidocznych w polskiej narracji o wojnie i jej konsekwencjach.
W rozmowie dr Gałęziowski zwraca uwagę, że problem osób, których matkami były Polki, a ojcami niemieccy okupanci czy żołnierze radzieccy, a czasem także alianccy, jest bardzo istotny społecznie, chociaż ciągle stanowi tabu. To historie, o których ciągle opowiada się szeptem, twierdzi laureat nagrody.
W większości przypadków grupa osób, o której pisze autor w książce, w ogóle nawet nie jest świadoma tego, jakie ma korzenie.
Badacz nie ukrywa, że najbardziej dramatycznym aspektem jego pracy jest świadomość, że pewne sytuacje, które miały miejsce w trakcie II wojny, stale się powtarzają. — Nie wyciągamy wniosków z historii, ale powtarzamy błędy, i to chyba w coraz gorszych wersjach – zaznacza.
Zachęcamy do lektury całego wywiadu, który znajduje się na portalu Onet Kultura: „Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny": historie, o których opowiada się szeptem
Laureat dr Jakub Gałęziowski (w środku) z prof. Elżbietą Żądzińską, rektor UŁ i prof. Tadeuszem Sławkiem, członkiem Kapituły Nagrody im. Tadeusza Kotarbińskiego
Przy okazji zwycięstwa książki dra Jakuba Gałęziowskiego w IX edycji konkursu o Nagrodę im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego nie sposób nie wspomnieć o poruszającej, przesyconej klasycznym duchem laudacji, jaką na cześć pracy laureata wygłosił członek Kapituły Nagrody prof. Tadeusz Sławek z Uniwersytetu Śląskiego:
Kto czyta tę książkę, zapewne nie uniknie myśli, że styka się z historiami godnymi wielkiego okresu greckiej tragedii: oto jednostka oddana krzątaninie codziennego życia nagle spotyka na swej drodze złowrogie przeznaczenie, tak jak Edyp w rozżarzone upałem popołudnie spotkał na zakurzonej ścieżce mężczyznę, którego zabił po gwałtownej sprzeczce. Długo nie wiedział, że to jego ojciec. Dzieło p. dr Gałęziowskiego jest książką o nieobecnych ojcach. Czasami także o nieobecnych matkach.
Jakub Gałęziowski, laureat IX edycji konkursu o Nagrodę im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego to doktor historii Uniwersytetu w Augsburgu i Uniwersytetu Warszawskiego. Jest autorem rozprawy doktorskiej o polskich dzieciach urodzonych z powodu II wojny światowej powstałej w ramach programu co-tutelle. Od ukończenia studiów magisterskich na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2006 r. zajmuje się historią mówioną i badaniami biograficznymi. Interesuje się aspektami etycznymi i rolą emocji w badaniach naukowych. Jest jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej, współautorem Rekomendacji etycznych PTHM. Prowadzi szkolenia i warsztaty z zakresu nagrywania, opracowywania i analizy wywiadów oraz problemów etycznych z nimi związanych.
dr Jakub Gałęziowski, autor zdjęcia: dr Bartosz Kałużny, UŁ
Konkurs o Nagrodę im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego jest wielką promocją badań, publikacji humanistycznych i samej humanistyki. To jedyna tego rodzaju niezależna nagroda w Polsce, przyznawana naukowcom przez instytucję naukową. Na konkurs ustanowiony przez Uniwersytet Łódzki w 2015 roku wpłynęło dotychczas łącznie ponad 540 prac ze 145 polskich ośrodków naukowych. W finałach wszystkich edycji znalazło się 45 wybitnych książek. W tym roku, po raz pierwszy w dziewięcioletniej historii konkursu, Kapituła Nagrody podjęła decyzję o podwyższeniu nagrody z 50 do 70 tysięcy złotych. W opinii samych nominowanych jest to najważniejszy konkurs dla humanistów w Polsce. Humanistycznej refleksji potrzebujemy wszyscy, zwłaszcza w obliczu konfliktów i napięć na świecie. Więcej informacji o inicjatwie znajduje się na stronie nagrody.
Redakcja: Honorata Ogieniewska, Centrum Komunikacji i PR UŁ