- Cieszę się, że uzyskałam możliwość dołożenia "cegiełki" do budowania zasobu wiedzy o kulturze filmowej Łodzi. Studio Małych Form Filmowych Se-Ma-For niewątpliwie zasługuje na uwagę badawczą, ponieważ stanowiło ono - obok Wytwórni Filmów Fabularnych, Wytwórni Filmów Oświatowych oraz Łódzkich Zakładów Kinotechnicznych "Prexer" - niezwykle ważny element "HollyŁodzi" - mówi dr Ewa Ciszewska.
W swoich badaniach dr Ciszewska chciałaby zastanowić się nad specyfiką działania łódzkiego ośrodka animacji filmowej, zrekonstruować jego początki oraz przyjrzeć się latom największego rozkwitu studia.
- Równolegle animacji czechosłowackiej będzie przyglądał się mój partner badawczy, mgr. Ph.D. Pavel Skopal z Uniwersytetu Masaryka w Brnie. Porównamy mechanizmy funkcjonowania Studia Małych Form Filmowych w Łodzi i Studia Filmowego Gottwaldov (w którym tworzyli tacy tytani czeskiej animacji jak Hermína Týrlová i Karel Zeman) - dzięki temu dowiemy się więcej o czechosłowackiej i polskiej animacji okresu socjalizmu - dodaje dr E. Ciszewska.
Karel Zeman, Hermina Týrlová, Daniel Szczechura, Zbigniew Rybczyński - wybitni twórcy animacji
Studia filmów animowanych w Zlínie (Czechy) i Łodzi (Polska) były jednymi z najważniejszych ośrodków produkcji filmowej w bloku wschodnim. Pracowali w nich uznani później na całym świecie twórcy tacy jak Karel Zeman, Hermina Týrlová, Daniel Szczechura czy Zbigniew Rybczyński, a ich filmy zdobyły najbardziej prestiżowe nagrody na festiwalach w Cannes, Wenecji i Locarno czy nagrodę Oscara. W ciągu swojego istnienia oba studia wyprodukowały tysiące filmów animowanych, lalkowych i kombinowanych; ważną częścią ich dorobku były także produkcje na zamówienie, zwłaszcza dla telewizji.
Oprócz filmów animowanych w studiach w Zlínie i Łodzi powstały również filmy fabularne, dokumentalne, szkolne czy reklamowe. Jednakże dotychczasowe opracowania - popularyzacyjne, poświęcone konkretnym sylwetkom twórców lub analizom wybranych filmów - nie wyczerpują bogactwa zagadnień związanych z produkcją animacji w Studiu Filmowym Gottwaldov i Studiu Małych Form Filmowych Se-Ma-For w Łodzi.
Se-Ma-For i Studio Filmowe Gottwaldov - porównanie
Projekt ma na celu analizę i porównanie centrów animacji filmowej w Gottwaldovie i Łodzi. Produkcja animowana w Studiu Filmowym Gottwaldov nawiązywała do produkcji filmowej firmy Baťa zapoczątkowanej w latach trzydziestych XX wieku. Specyficzna pozycja studia Zlín/Gottwaldov i Studia Małych Form Filmowych Se-Ma-For w Łodzi poza centrami administracyjnymi i produkcyjnymi sprawia, że są one idealnym materiałem do badań porównawczych.
Badania będą metodologicznie oparte na metodzie prozopograficznej (tj. na zbiorowych monografiach wybranej grupy pracowników studiów animacji). Efektywność sieci w Gottwaldovie i Łodzi była uwarunkowana silnym środowiskiem filmowym i autorytetem twórczym filmowców, a jednocześnie sieci przyczyniały się do utrzymania jakości produkcji. Zaproponowane badania otwierają możliwość porównania struktury i intensywności więzi osobistych, materialnych i instytucjonalnych, które ukształtowały te studia. Produkcje z Łodzi i Zlína są kluczowymi elementami dziedzictwa polskiej i czeskiej animacji filmowej, dlatego ważnym elementem badania będzie określenie charakteru tego dziedzictwa oraz metod kształtowania i zarządzania dziedzictwem polskiej i czeskiej animacji filmowej.
Niezbędna wiedza o polskiej i czeskiej animacji
Odpowiedzi na pytania badawcze - udzielane za pomocą analiz filmowych, kwerend archiwalnych i wywiadów z twórcami - umożliwią pełniejszą i bardziej zniuansowaną wiedzę o polskiej i czeskiej animacji filmowej. Efektem badań będą opracowania dotyczące animacji polskiej i czeskiej - dwie zbiorowe monografie (jedna w języku czeskim i jedna w języku polskim), trzy anglojęzyczne teksty publikowane w czasopismach z bazy danych SCOPUS oraz numer tematyczny czasopisma indeksowanego w Scopus (w języku angielskim). Zebrane dane dotyczące pracowników studia animacji zostaną opublikowane w formie internetowej bazy danych. Publikacje dotyczące centrów animacji w Gottwaldovie i Łodzi mają wypełnić lukę w badaniach nad kulturą produkcji w odniesieniu do filmu animowanego w czasach komunizmu i transformacji ustrojowej, zarówno w Czechosłowacji, jak i w Polsce.
Projektowi "Studia animacji w Gottwaldowie i Łodzi (1945/47-1990) - porównawcza biografia zbiorowa" przyznano dofinansowanie w wysokości 439 200 złotych.
Uniwersytet Łódzki to jedna z największych polskich uczelni. Misją UŁ jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki, nauk społecznych, przyrodniczych, ścisłych, nawet medycznych. UŁ współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba uczących się tutaj studentów z zagranicy, a polscy studenci, dzięki programom wymiany, poznają Europę, Azję, wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Materiał źródłowy: dr Ewa Ciszewska, Katedra Filmu i Mediów Audiowizualnych, Wydział Filologiczny UŁ
Redakcja: Centrum Promocji UŁ