Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii

Opis zadań

Kierownik: prof. dr hab. Michał Grabowski

Dydaktyka

Pracownicy KZBiH realizują zajęcia dydaktyczne (wykłady, seminaria, ćwiczenia laboratoryjne, audytoryjne i terenowe, konwersatoria, pracownie specjalistyczne, zajęcia w e-learningu) na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych: I, II i III stopnia, w zakresie: hydrobiologii (w tym oceanobiologii), zoologii, biologii i ekologii (w tym molekularnej) bezkręgowców, ich różnorodności, taksonomii, filogenezy, biogeografii i paleoekologii oraz w zakresie ochrony przyrody, na kierunkach:

Biologia,
Ochrona środowiska,
Biomonitoring i biotechnologie ekologiczne,
Ekomiasto,
Biologia kryminalistyczna.

Tematyka badań

Różnorodność biologiczna ekosystemów narażonych na efekty zmian klimatycznych i pod presją działań antropogenicznych
Różnorodność biologiczna i łączność genetyczna fauny abysalu
Ocena zmienności różnorodności biologicznej morskich skorupiaków w gradiencie głębokości i szerokości geograficznej
Taksonomia integratywna, filogenetyka i biogeografia bezkręgowców morskich, lądowych i słodkowodnych
Pochodzenie i ewolucja fauny słodkowodnej w Europie
Rożnorodność kryptyczna i modele specjacji organizmów wodnych
Tworzenie referencyjnej bazy sekwencji barkodów DNA dla Polski (PolBOL w ramach iBOL)
Ocena przestrzennego rozmieszczenia różnorodności biologicznej z użyciem barkodów DNA, w tym na podstawie środowiskowego DNA i RNA (metarkoding)
Ewolucja strategii rozrodczych i cykle życiowe bezkręgowców w tym ślimaków SE Azji
Ekologia zwierząt bezkręgowych (m.in ślimaków naskalnych, muchówek, trzyszczy, motyli)
Ekologia, biologia i filogeografia gatunków inwazyjnych
Rola pasożytów w inwazjach biologicznych
Różnorodność, taksonomia, ewolucja muchówek (Nematocera) i wojsiłek (Mecoptera) z materiałów kopalnych w tym zachowanych w bursztynie
Odtwarzanie paleoklimatu na podstawie kopalnych Chironomidae
Taksonomia integratywna, filogenetyka, biogeografia i ewolucja pająków (Araneae: Salticidae) z obszaru południowo-wschodniej Azji i Australii.

Udział w redakcjach czasopism naukowych

Karolina Bącela-Spychalska

BioInvasions Records - Thematic Deputy Editors-in-Chief (www.reabic.net/journals/bir/Default.aspx)

Aquatic Invasions - Advisory Board (www.reabic.net/journals/ai/About.aspx)

Magdalena Błażewicz

Polish Polar Resarch – redaktor (https://journals.pan.pl/ppr/)

Anna Drozd

Folia Malacologica - redaktor pomocniczy(https://www.foliamalacologica.com/)

Michał Grabowski

Aquatic Invasions – Associate Editor (www.reabic.net/journals/ai/About.aspx)
BioInvasions Records – Associate Editor((www.reabic.net/journals/bir/Default.aspx)
Metabarcoding and Metagenomics - Subject Editor (https://mbmg.pensoft.net/)

Roman Godunko

Caucasiana – Subject Editor (https://caucasiana.pensoft.net/)

Grzegorz Tończyk

Heteroptera Poloniae – Acta Faunistica - członek zespołu redakcyjnego (http://hetpol.wpt.uni.opole.pl/pl/redakcjaeditorial/)

Odonatrix - redaktor naczelny (https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_0_redakcja.html)
Fauna Słodkowodna Polski - rada redakcyjna

Jacek Siciński

Polish Polar Research - członek Rady redakcyjnej (https://journals.pan.pl/ppr/)

Agnieszka Soszyńska-Maj

DIPTERON, Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society – członek rady redakcyjnej (https://sparrow.up.poznan.pl/pte/dipteron/index.ht...)
Wiadomości entomologiczne - Redaktor Działowy Diptera (https://sparrow.up.poznan.pl/pte/we/index.html)

Projekty naukowe (od 2010 r.)

2008-2011: The development of river valley peatlands in central Poland and their anthropogenic transformations. Grant MNiSzW nr N N306 276735 realizowany
na WNG UŁ (dr M. Płóciennik - wykonawca)
2011-2013: Palaeogeographical conditions of existence and destruction of the Late Weichselian forest in the Warta River Valley (the Koło Basin). Grant MNiSzW (NCN) nr N N306 788240 realizowany na WNG UŁ (dr M. Płóciennik - wykonawca)
2011-2015: The role of valley mires in reconstructing palaeohydrological events, in the light of selected palaeoecological studies. Grant MNiSzW (NCN) nr 2011/01/B/ST10/04905 realizowany na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza (WNGiG UAM) (dr M. Płóciennik - wykonawca)
2013-2016: The Late Vistulian and Early Holocene development of riparian woodlands with elm (Ulmus) in southern and suth-eastern Poland and western Ukraine in the light of multiproxy palaeoecological analysis. Grant MNiSzW (NCN) nr UMO-2012/07/B/ST10/04345 realizowany na WNGiG UAM (dr M. Płóciennik - wykonawca)
2016-2019: The impact of catastrophic deforestation on the lakes and peatlands ecosystem in Tuchola Pinewoods. Grant MNiSzW (NCN) nr UMO-2015/17/B/ST10/03430 realizowany przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk (IGiPZ PAN) (dr M. Płóciennik - wykonawca)
2015-2020: New high-resolution and integrated analyses of environmental response to climate change over the last 15 000 years from the Lake Gościąż record within the frame of a W-E European transect. Grant MNiSzW (NCN) nr 2015/19B/ST10/03039 realizowany przez IGiPZ PAN. (dr M. Płóciennik - wykonawca)
W trakcie realizacji od 2016 r.: Palaeoecological studies of the human-environoment relations on site of multi-cultural settlement (Smólsk - Kujavia, central Poland). Grant MNiSzW (NCN) nr 2016/21/B/ST10/02359 realizowany przez Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. (dr M. Płóciennik - wykonawca)
2017-2021: Environmental conditions of the development of the pile-dwelling Serteya II site on the Smolensk Upland in relation to the global and local climatic changes ca. 4.2 ky BP. Grant MNiSzW (NCN) nr 2017/25/B/HS3/00274 realizowany na WNG UŁ (dr M. Płóciennik - wykonawca)
w trakcie realizacji od 2020: The influence of environmental and climate conditions in Eocene Europe on contemporary fauna of nematoceran Diptera. Grant MNiSzW (NCN) nr 2020/37/B/NZ8/03042 realizowany przez konsorcjum Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN i BiOŚ UŁ (dr M. Płóciennik - wykonawca)
w trakcie realizacji od 2022: A great history in a small wetland: Sophisticated human-environment relationships on the East European Plain in the last 13 thousand years. Grant MEiN (NCN) nr 2021/41/B/HS3/00042 realizowany na WNG UŁ (dr M. Płóciennik - wykonawca)
w trakcie realizacji od 2022: Human-environment relations in Ostrowite based on the results of palaeoecological study. Grant Uniwersytetu Łódzkiego IDUB nr 56/2021 realizowany na WNG UŁ (dr M. Płóciennik - wykonawca)
w trakcie realizacji od 2022: Benthos of streams at Pogórze Przemyskie – issues for planned Turnicki National Park. Grant finansowany przez niemiecką fundacje FAN (B) - Förderkreis für allgemeine Naturkunde (Biologie). (dr M. Płóciennik, dr P. Gadawski – kierownicy)
2019-2022 Can bad become worse? Experimental evaluation of success of two genetically distinct fronts of invasion of the crustacean Dikerogammarus villosus and higher invasive potential of putative superhybrids / Polish National Science Centre NCN SONATA 14 (dr T. Rewicz - wykonawca)
2018 Phylogeography of invasive Amphipoda Pontogammarus robustoides / Polish National Science Centre NCN Miniatura (dr T. Rewicz PI)
03-17.02.2018 COST Action CA15219 DNAqua-Net, STSM (Short Term Scientific Mission) reference number: 39774, Malta College for Arts, Sciences and Technology, Luqa, Malta (dr T. Rewicz - wykonawca)
VIII 2019- VII 2020: Post-doc stage in University of Guelph, The Centre for Biodiversity Genomics, Canada under supervision of prof Paul Hebert. Financed by Polish National Agency for Academic Exchange – Bekker programme: 'DNA barcoding and phylogeography of alien Ponto-Caspian amphipods, as a proxy to understand different invasion dynamics in main invasion corridors across Europe (dr T. Rewicz - wykonawca)
2019-2023. Integrative approach to adaptive radiation in ancient lakes - a case study of Lake Ohrid Gammarus species flock. National Science Centre OPUS 16 (dr T. Mamos - principal investigator)
2017-2018. Comparative phylogeography of invertebrates with various dispersal capabilities in river systems of Western Carpathians, grant from the National Science Centre Miniatura 1 (dr T. Mamos - wykonawca)
2015-2018. Neogene and Quaternary sea level changes and origin of epigean freshwater malacostracan fauna in the Periadriatic region, grant from the National Science Centre OPUS 8 (dr T. Mamos - wykonawca)
2016-2018. Alternative reproductive startegies (viviparity/oviparity) in the phylogeny of hyperdiversified group of land snails, grant National Science Centre OPUS 11. Co-investigator (dr T. Mamos - wykonawca)
2016-2018. Diversity of abyssal Amphipoda of Kuril-Kamchatka region (AmphiKuK), grant National Science Centre SONATA 8. Co-investigator (dr T. Mamos - wykonawca)
2009-2013 Testing principles of genetic divergence in the endemic complex Ochridagammarus (Amphipoda) from the Ohrid Lake, grant from the Ministry of Science and Higher Education, co-investigator (dr T. Mamos - wykonawca)
2010-2014 Cryptic diversity and phylogeography of Amphipoda crustaceans from groups “Gammarus roeselii” and “G. balcanicus” in, grant from the Ministry of Science and Higher Education. Principal co-investigator (dr T. Mamos - wykonawca)
2009-2011: NORWET – Innowacyjne technologie gospodarki ściekowo-osadowej dla terenów niezurbanizowanych” (nr PL0271), w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego (dr I. Słowińska – wykonawca)
2018-2019. “V4 & Eastern Partnership Cooperation in Biodiversity Conservation for Human Wellbeing” – International Visegrad Fund’s Visegrad+ Grant No. 21810533. (dr I. Słowińska – wykonawca)
2014-2017. Pochodzenie i relacje filogenetyczne kopalnych i współczesnych Mecoptera, nr 2013/09/B/NZ8/03270, NCN (dr hab. A. Soszyńska-Maj - główny wykonawca).
2016-2019. Ewolucja muchówek (Diptera, Nematocera) na tle zmian środowiskowych w Mezozoiku i jej znaczenie dla ewolucji całego rzędu, NCN UMO-2016/23/B/NZ8/00936 (dr hab. A. Soszyńska-Maj - główny wykonawca)
Research in Burmese amber, Chińska Akademia Nauk (dr hab. A. Soszyńska-Maj – wykonawca)
OPUS 19. konsorcjum ISEZ PAN i UŁ. Kształtowanie się fauny współczesnej Diptera, Nematocera w kontekście zmian środowiska i klimatu na terenie Europy w Eocenie, Nr DEC-2020/37/B/NZ8/03042 (dr hab. A. Soszyńska-Maj – wykonawca)
IDUB, Granty dla doświadczony badaczy „Dwuskrzydłe wojsiłki w świetle nowych materiałów kopalnych i nowych technologii: systematyka, różnorodność, relacje filogenetyczne z muchówkami i ekologia wymarłej grupy wojsiłek (Mecoptera)”, nr decyzji 3/A54DO/2020 (dr hab. A. Soszyńska-Maj – wykonawca)
Preludium konkurs nr 12, "Różnorodność gatunkowa i pochodzenie fauny Chironomidae młodego geologicznie jeziora Szkoderskiego (Czarnogóra/Albania) i związanego z nim starego systemu źródlisk w oparciu o cechy morfologiczne i techniki Sekwencjonowania Nowej Generacji."(dr P. Gadawski – wykonawca)
DNA-eco, DNA barcode reference library as a tool for sustainable management of freshwater ecosystems in the highly threatened Lake Skadar Basin (dr P. Gadawski – wykonawca)
2022-2023 To discover undiscovered - the origin of jumping spider fauna from the Philippines Archipelago, IDUB, Granty dla młodych badaczy (dr Łukasz Trębicki – wykonawca)
2022-2023 Non-obvious evolution - DNA as the key to understanding speciation of spiders, Miniatura 5, NCN (dr Ł. Trębicki – wykonawca)
2022-2023 Phylogeography and glue-formation genes expression from Sicilian populations of the tube-building Sabellaria alveolata (Polychaeta, Sabellariidae): from local conservation to potential biomaterial insights (dr Andrea Desiderato – wykonawca)

Granty studenckie:

2017. DNA barcoding wybranych gatunków trzyszczy Półwyspu Bałkańskiego (Maja Derendarz – kierownik grantu; dr R. Jaskuła – opiekun grantu).
2017. Zróżnicowanie taksonomiczne trzyszcza Cylindera trisignata (Dejean, 1822) na Półwyspie Bałkańskim (Zuzanna Krepsztul – kierownik grantu; dr R. Jaskuła – opiekun naukowy).
2018. Barcoding wybranych rodzajów Plecoptera Karpat Zachodnich. (Magda Florkowska - kierownik; dr T. Mamos – opiekun naukowy).
2018. Zróżnicowanie morfologiczne i genetyczne trzyszcza Calomera littoralis izolowanej geograficznie populacji z obszaru dawnego Morza Panońskiego (Viki Sabela – kierownik; dr R. Jaskuła – opiekun naukowy).
2021. Wpływ antropopresji na faunę wijów na przykładzie największego parku miejskiego w Łodzi (Jakub Bienias – kierownik; dr hab. A. Soszyńska-Maj – opiekun naukowy).
2022. Rola nauki obywatelskiej w badaniach bioróżnorodności naprzykładzie globalnej analizy chrząszczy biegaczowatych (Coleoptera: Carabidae) z wykorzystaniem bazy iNaturalist (Wiktoria Cechowicz – kierowik grantu; dr R. Jaskuła – opiekun naukowy).
2022. Przestrzenne i molekularne wzorce zmienności skorupiaków w Bieszczadzkim hotspocie bioróżnorodności. (Julia Rosiak – kierownik; dr T. Mamos – opiekun naukowy).
2022. Różnorodność biologiczna w potokach Bieszczad. Grant studencki Uniwersytetu Łódzkiego SGB 465 realizowany na BiOŚ UŁ (Monika Łabudzka – kierownik; dr M. Płócienik – opiekun naukowy).

Współpraca z partnerami zagranicznymi i krajowymi

Australian Museum Sydney, Australia
Melbourne Museum, Victoria Museums, Melbourne, Australia
Institute Royal de Sciences naturelles de Belgique, Bruksela, Belgia
University of Ghent, Ghent, Belgia
Sofia University, Sofia, Bułgaria
Capital Normal University, Pekin, Chiny
Capital Normal University, College of Life Sciences, Pekin, Chiny
Nanjing Institute of Geology and Palaeontology, Chińska Akademia Nauk, Nanjing, Chiny
University of Zadar, Zadar, Chorwacja
Varaždin City Museum, Varaždin, Chorwacja
University of Montenegro, Podgorica, Czarnogóra
University of Ostrava, Ostrawa, Czechy
Czech University of Life Sciences, Praga, Czechy
Charles University, Praga, Czechy
Muzeum Zoologiczne, Kopenhaga, Dania
Fossil and Mo-Clay Museum, Nykøbing Mors, Dania
Fur Museum, Mors, Dania
Mindanao State University-Iligan Institute of Technology, Iligan City, Filipiny
University of Mindanao, Davao, Filipiny
University of the Philippines Baguio, Baguio City, Filipiny
University of Helsinki, Lahtis, Helsinki, Finlandia
University of Burgundy, Dijon, Francja
Museum national d'Histoire naturelle, Paryż, Francja
Hellenic Centre for Marine Research, Ateny, Grecja
Ilia State University, Tbilisi, Gruzja
Cavanilles Institute of Biodiversity and Evolutionary Biology, University of Valencia, Valencia, Hiszpania
Naturalis Biodiversity Center, Leiden, Holandia
International Barcode of Life, University of Guelph, Guelph, Kanada
Canadian Museum of Nature, Ottawa, Kanada
Universiteti Haxhi Zeka, Peja, Kosowo
Nature Research Centre, Wilno, Litwa
Hydrobiological Institute in Ohrid, Ohryd, Macedonia
Malta College of Arts, Science and Technology, Paola, Malta
University of Duisburg-Essen, Essen, Niemcy
The Helmholtz Centre Potsdam - GFZ German Research Centre for Geosciences, Potsdam, Niemcy
Museum für Naturkunde – Leibniz Institute for Evolution and Biodiversity Science, Berlin, Germany
Die Ernst-Moritz-Arndt-Universität w Greifswald, Niemcy
Senckenberg, Frankfurt, Niemcy
Senckenberg am Meer, Deutsches Zentrum für Marine Biodiversitätsforschung, Hamburg, Niemcy
University of Hamburg, Hamburg, Niemcy
Norwegian Institute for Nature Research, Trondheim, Norwegia
Norwegian Veterinary Institute, Oslo, Norwegia
University Museum of Bergen, Bergen, Norwegia
Lincoln University, Christchurch, Nowa Zelandia
Graham Bird, Independent Researcher, Wellington, Nowa Zeladnia
Instytut Oceanologii PAN, Sopot, Polska
University of Minho, Minho, Portugalia
Universidade de Évora, Évora, Portugalia
The State Hermitage Museum, St. Petersburg, Rosja
Moscow State University, Rosja
St. Petersburg State University, Rosja
Paleontological Institute, Russian Academy of Sciences, Moskwa, Rosja
University of Presov in Presov, Preszów, Słowacja
Slovak Academy of Sciences, Bratysława, Słowacja
Zoological Institute, University of Basel, Bazylea, Szwajcaria
University of Bern, Institute of Ecology & Evolution, Berno, Szwajcaria
Department of Life Sciences, National University of Kaohsiung, Kaohsiung, Taiwan
Department of Earth and Life Science, University of Taipei, Taipei, Taiwan
V.N. Karazin Kharkiv National University, Charków, Ukraina
University of Michigan, Michigan, USA
Santa Barbara Museum of Natural History, Santa Barbara, USA
University of Pécs, Pécs, Węgry
Danube Research Institute, Centre for Ecological Research, Budapest, Węgry
Plant Protection Institute, Centre for Agricultural Research, Hungarian Academy of Sciences, Martonvásár Węgry
University of Bristol, Bristol, Wielka Brytania
Teesside University, Darlington, Wielka Brytania
Natural History Museum, London, Wielka Brytania
Cambridge, British Antarctic Survey, Wielka Brytania
National History Museum, Londyn, Wielka Brytania
National Oceanography Centre, Southampton, Wielka Brytania
University of Milan, Mediolan, Włochy
University of Naples Federico II, Neapol, Włochy
University of Catania, Włochy