PROFIL PRACOWNIKA: Paweł Filipczak

W 1999 r. ukończyłem studia historyczne na UŁ, pracę magisterską ("Polityka cesarzy rzymskich wobec Persji Sasanidów 235-363 n.e."), napisałem na seminarium z historii starożytnej i bizantyńskiej prof. Waldemara Cerana. Od 2000 r. pracowałem jako asystent w Instytucie Historii Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Piotrkowie Tryb. Od 2006 r. pracuję w Instytucie Historii UŁ, najpierw jako asystent, a po ukończeniu doktoratu (w 2008 r., tytuł rozprawy - "Niepokoje społeczne w miastach wczesnego Bizancjum, w IV w. n.e."), jako adiunkt. Habilitację otrzymałem w roku 2023 na podstawie książki ("Namiestnicy rzymskiej Syrii w czasach przełomu 324-361 n.e.") oraz innych osiągnięć naukowych.

Odkąd pracuję w UŁ uczestniczyłem w kilku ważnych projektach naukowych. Przygotowałem nowe, francuskojęzyczne wydanie pracy doktorskiej W. Cerana (w ramach grantu NPRH w l. 2012-2014 pt. Przekład na język francuski oraz wydanie drukiem książki prof. Waldemara Cerana pt. Rzemieślnicy i kupcy w Antiochii i ich ranga społeczna (II połowa IV wieku), byłem także pomysłodawcą i głównym wykonawcą w międzynarodowym projekcie (Harmonia 2 w l. 2012-2015) pt. Bizancjum i Arabowie. Spotkanie cywilizacji VI-VIII w. n.e. Jako wykonawca występowałem także w innych projektach: Konstantynopol – Nowy Rzym i jego mieszkańcy IV-VII w. n.e. (w l. 2007-2010); Pokarm dla ciała i ducha. Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum II–VII w. (Opus 1, w l. 2011-2014); Mahomet i narodziny islamu – stereotypy, wiedza, wyobrażenia w kręgu kultury bizantyńsko-ruskiej (Opus 12, w l. 2017-2020).

Od wielu lat prowadzę ćwiczenia konwersatoryjne z historii starożytnego Bliskiego Wschodu, Grecji i Rzymu, wykłady z historii starożytnej Syrii a także proseminaria i seminaria, licencjackie i magisterskie. Pracuję ze studentami studiów stacjonarnych i niestacjonarnych (hybrydowych), przede wszystkim na kierunku historia oraz e-historia.

Pełniłem szereg funkcji na macierzystym Wydziale. Byłem Pełnomocnikiem Dziekana Wydz. Fil.-Hist. UŁ ds. kontaktu z pracodawcami i otoczeniem zewnętrznym (2010–2011). Jestem członkiem Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia (od 2018 r.) oraz Rady Programowej Studiów Podyplomowych „Nowoczesne nauczanie w humanistyce” (od 2018 r.). Od 2012 r. do dziś wchodzę w skład Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ. Od roku 2018 pełnię funkcję koordynatora Wydziału Fil.-Hist. UŁ ds. nauczania na odległość.

Interesuje mnie kilka powiązanych ze sobą zagadnień, dotyczących Bliskiego Wschodu w czasach cesarstwa rzymskiego, szczególnie zaś w późnym antyku. Po pierwsze - ciekawi mnie historia miast, a najbardziej historia Antiochii nad Orontesem i jej regionu, choć moją uwagę, co naturalne dla adiunkta w Katedrze Historii Bizancjum, przyciągał zawsze także Konstantynopol. Po drugie, jestem zainteresowany funkcjonowaniem administracji cesarskiej, głównie w prowincjach syryjskich i palestyńskich. Żywo interesuje mnie geografia historyczna, wpływ warunków naturalnych na rozwój historyczny Syrii i Palestyny.

Napisałem trzy książki: Bunty i niepokoje w miastach wczesnego Bizancjum w IV w. n.e. (Łódź: Wydawnictwo UŁ 2009), Namiestnicy rzymskiej Syrii w czasach przełomu (324–361 n.e.), Łódź: Wydawnictwo UŁ 2020) oraz An introduction to Byzantine administration in Syro-Palestine on the eve of the Arab conquest (Łódź: Wydawnictwo UŁ 2015).

Byłem redaktorem naukowym monografii W. Cerana, Artisans et commerçants d’Antioche et leur rang social (seconde moitié du IVe siècle de notre ère), trad. E. Kolańska, éd. P. Filipczak (Łódź: Wydawnictwo UŁ 2013) oraz współredaktorem kolejnych trzech: Bizancjum i Arabowie. Spotkanie cywilizacji (VI–VIII w. n.e.), red. T. Wolińska, P. Filipczak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2015, ss. 588 [=Byzantium and the Arabs. The Encounter of Civilisations (VI­–VIII AD), ed. T. Wolińska, P. Filipczak, Łódź: Wydawnictwo UŁ 2015) oraz Świat rzymski w IV wieku, red. P. Filipczak, R. Kosiński, Kraków: Historia Iagellonica 2015.

Opublikowałem kilka artykułów i recenzji w ważnych czasopismach międzynarodowych ("Aram. Periodical", "Syria. Archéologie. Art. Histoire", "Byzantinische Zeitschrift", "Journal of Roman Studies"), w przygotowaniu jest mój rozdział w monografii zbiorowej publikowanej przez Cambridge University Press.

Byłem jednym z współtwórców Centrum Ceraneum - pełniłem funkcję Pełnomocnikiem Rektora UŁ. ds. utworzenia i organizacji Centrum Badań nad Historią i Kulturą Basenu Morza Śródziemnego i Europy Południowo-Wschodniej im. prof. W. Cerana (2011–2012). Odpowiadałem za powstanie tego centrum (sprawy finansowe, etatowe i logistyczne). Współtworzyłem i koordynowałem tworzenie nowego księgozbioru studiów bizantyńskich w ramach Biblioteki UŁ. W Ceraneum pełniłem funkcję sekretarza naukowego, odpowiadając głównie za rozwój księgozbioru (2012–2020), w tej chwili jednej z większych kolekcji studiów nad Bizancjum w Polsce. Obecnie, w kadencji 2020-2024, pełnię funkcję zastępcy dyrektora Centrum Ceraneum.

Byłem jednym z inicjatorów i twórców kierunku „e-historia”, studiów zaocznych I i II stopnia, realizowanych w formule mieszanej (część tematów realizowana na platformie edukacji zdalnej Moodle), prowadzonych na Wydziale Fil.-Hist. UŁ (od roku 2018/2019). W momencie wprowadzenia do oferty dydaktycznej był to pierwszy tego typu kierunek w Polsce (prawdopodobnie pozostaje jedynym do dziś). Od wielu lat jestem metodykiem nauczania na odległość (certyfikat Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi z 2007 oraz UŁ z 2017).