PROFIL PRACOWNIKA: Aleksandra Krupa-Ławrynowicz

Jest absolwentką etnologii (2005), doktorem nauk humanistycznych (2011), adiunktem w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ (2011). Jako pracownik badawczo-dydaktyczny prowadzę badania etnograficzne oraz wykładam na kierunku etnologia i antropologia kulturowa.

W swej praktyce badawczej zajmuję się przede wszystkim dziedzictwem kulturowym zapisanym w krajobrazie i pamięci. Terenem moich badań jest najczęściej miasto, a największym wyzwaniem Łódź, choć przez wiele lat prowadziłam także badania na północnych terenach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Przyglądam się dynamice przemian lokalnych przestrzeni i tożsamości. Biorę udział w projektach badawczych poświęconych rekonstruowaniu miejskich narracji.

Staram się angażować w działania inter- i transdyscyplinarne, zwłaszcza w badawcze spotkanie etnografii i archeologii współczesności.

Sprzyjam humanistyce stosowanej i współpracy międzysektorowej. Antropologiczną praktykę realizuję także poza uczelnią – prowadzę warsztaty edukacyjne, projekty animacyjne, badania na zlecenie.

• Antropologia miasta i antropologia w mieście: miejskie przestrzenie i miejskie narracje, tożsamość miast i ich mieszkańców, miejskie pejzaże sensoryczne; główny teren badawczy to Łódź oraz miasteczka województwa łódzkiego
• Krajobraz kulturowy – dziedzictwo kulturowe: charakterystyka i dynamika przemian, lokalne praktyki i strategie działania
• Etnografia architektury – architektura jako element przestrzeni, formuła doświadczania codzienności, idea społeczna i polityczna, manifestacja wartości i tożsamości, instrument władzy i pamięci kulturowej
• Etnografia wspólnotowa – działania dla i z lokalnymi społecznościami
• Humanistyka stosowana – antropologia stosowana: animacja kultury, współpraca międzysektorowa, działania inter- i transdyscyplinarne
• Etnoarcheologia – badawcze spotkania etnografii i archeologii współczesności
• Antropologia zmysłów: kulturowo zróżnicowana organizacja sensorium, etnografia sensoryczna jako praktyka badawcza

Publikacje:

profil ORCID

Wybrane publikacje

książki

• 2019: Grembach. Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego [współautorka: G.E. Karpińska].
• 2018: Monopol Wódczany w Łodzi. Miejsce opowiedziane. Łódź: Instytut Archeologii UŁ, Virako Sp. z o.o. [współautorzy: G.E. Karpińska, O. Ławrynowicz].
• 2013: Bałuckie chronotopy. Opowieść o łódzkiej dzielnicy. Wrocław – Łódź. PTL – „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 52.

prace pod redakcją

• 2022: Rzeczy, obrazy, dokumenty. Materialni świadkowie historii ziemi lelowskiej. Lelów [redakcja: A. Krupa-Ławrynowicz, M. Skrzypczyk].
• 2019: Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia w krajobrazach kulturowych Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Nawiązania i poszerzenia / Places of memory and oblivion in the cultural landscapes of the Polish Jurassic Highland. References and extensions. Łódź [redakcja: A. Krupa-Ławrynowicz, O. Ławrynowicz].
• 2019: W kuchni. Kulturowe szkice o przestrzeni. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego [redakcja: A. Krupa-Ławrynowicz, K. Orszulak-Dudkowska].
• 2015: Przestrzenie i ludzie. Konteksty antropologiczne. Łódź: Wydawnictwo Księży Młyn [redakcja: G.E. Karpińska, A. Krupa-Ławrynowicz].

artykuły

• 2022: Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część I: koncepcja i metodologia badań nad dysonansem dziedzictwa. „Journal of Urban Ethnology", t. 20, 9-19.
• 2020: Lokalność w krajobrazie. Etnograficzny przypis do projektu „Śladami Przeszłości po Gminie Mstów”. „Zeszyty wiejskie”, t. 26, s. 221-242.
• 2019: Etnoarcheologia w praktyce. Z badań niedawnej przeszłości. „Archaeologia Historica Polona”, t. 27, s. 299-318 [współautor O. Ławrynowicz].
• 2019: In the Factory, in Łódź, in the City. Reconstructing the Industrial Past of a Place. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica”, t. 34, s. 171-189.

Wybrane projekty badawcze i badania we współpracy z otoczeniem:

• 2023-2024 Aktywne dziedzictwo poprzez etnografię. Lokalna społeczność i jejpamięć we wspólnotowych działaniach na rzecz krajobrazu kulturowego; program Science Hub UŁ, wdrożeniowy projekt naukowy we współpracy z Lelowskim Towarzystwem Historyczno-Kulturalnym im. Walentego Zwierkowskiego; opiekun merytoryczny razem z dr Alicją Piotrowską.

• 2022-2026 Leksykon archeologii katyńskiej (1990–2015); grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Ministerstwa Edukacji i Nauki; wykonawca.

• 2022-2025 Archeologia Zbrodni pomorskiej 1939; grant Narodowego Centrum Nauki w programie SONATA 17 (panel HS3); wykonawca.

• 2021 rok Cross cultural examination of traditions of Ireland and Poland; projekt realizowany we współpracy z Fundacją Bardzo Ładnie NGO oraz National Musem of Ireland – Country Life; koordynatorka razem z dr Alicją Piotrowską.

• 2020-2021 Centrum Analiz i Modeli Społecznych (https://opus.org.pl/cams); projekt realizowany przez Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich OPUS z Łodzi oraz Centrum Innowacji Społecznych UŁ; finansowanie przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030; wykonawca

• od 2019 roku Stacja Badawcza Osiedle im. J. Montwiłła-Mireckiego w Łodzi; projekt realizowany we współpracy z Fundacją Urban Forms i Radą Osiedla im. J. Montwiłła-Mireckiego; koordynator, główny wykonawca. W roku 2022 działania prowadzone w ramach konkursu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowego Instytutu Dziedzictwa; Wspólnie dla dziedzictwa ((Nie)zapomniane. Osiedle im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Historia buduje tożsamość mieszkańców).
• 2014-2019 Miejsca pamięci i zapomnienia. Badania interdyscyplinarne północnych terenów Jury Krakowsko-Częstochowskiej (http://najurze.uni.lodz.pl/); program Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”; wykonawca

• od 2018 roku Dawna siedziba GESTAPO i WUBP przy al. Anstadta w Łodzi. Interdyscyplinarne badania miejsca (https://archeologia.uni.lodz.pl/anstadta/); interdyscyplinarny projekt badawczy realizowany w ramach umowy o współpracy Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Uniwersytetu Łódzkiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej; wykonawcy z IEiAK UŁ: dr Aleksandra Krupa-Ławrynowicz, dr Sebastian Latocha; koordynator projektu: dr Olgierd Ławrynowicz (Instytut Archeologii UŁ); wykonawca

• 2018-2019 Muszyna – Plavec. Dziedzictwo kulturowe polsko-słowackiego pogranicza (badania etnoarcheologiczne); projekt badawczy realizowany w ramach umowy pomiędzy Miastem i Gminą Uzdrowiskową Muszyna a Wydziałem Filozoficzno-Historycznym UŁ; program: Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020; nazwa mikroprojektu: „Muszyna – Plaveč: Odkrywamy zapomnianą historię i kulturę polsko-słowackiego pogranicza” / „Muszyna – Plaveč: Objavujeme zabudnutú históriu a kultúru poľsko-slovenského pohraničia”; źródło współfinansowania: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego; partner wiodący: Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna (PL); partner: Obec Plaveč (SK); wykonawcy z IEiAK UŁ: dr Damian Kasprzyk, dr Aleksandra Krupa-Ławrynowicz, dr Sebastian Latocha; wykonawca

• 2017-2019 Humanistyka stosowana dla rozwoju: od innowacji do aplikacji (APHUM Base i AP Forum); grant Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP (0136/DLG/2017/10); Dialog; wykonawca

• 2017-2019 Grembach. Wspomnienia i źródła (https://etnologia.uni.lodz.pl/badania/lodz-i-okolice/grembach-we-wspomnieniach-i-zrodlach/); badania realizowane przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ (prof. UŁ dr hab. G.E. Karpińska, dr A. Krupa-Ławrynowicz), w ramach umowy o współpracy Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ i Widzewskich Domów Kultury

• 2014-2016 Monopol Wódczany w Łodzi. Miejsce i ludzie; badania realizowane przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ (prof. UŁ dr hab. G.E. Karpińska; dr A. Krupa-Ławrynowicz; prof. UŁ dr hab. A.P. Wejland) oraz Instytut Archeologii UŁ (dr Olgierd Ławrynowicz) w ramach umowy o współpracy Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ i firmy Virako Sp. z o.o.; wykonawca

Nagrody i wyróżnienia:

• 2021 Nagroda Miasta Łodzi (zespołowa, razem z prof. dr hab. Grażyną Karpińską i dr. Olgierdem Ławrynowiczem)
• 2020 Nagroda Rektora UŁ (zespołowa I stopnia, razem z dr. Sebastianem Latochą) za osiągnięcia organizacyjne
• 2019 Nagroda Rektora UŁ (indywidualna I stopnia) za osiągnięcia dydaktyczne
• 2018 Nagroda Rektora UŁ (indywidualna I stopnia) za osiągnięcia organizacyjne
• 2014 Nagroda Rektora UŁ (indywidualna III stopnia) za książkę Bałuckie chronotopy. Opowieść o łódzkiej dzielnicy