Profesor dr hab. Marek Koter związany jest z Uniwersytetem Łódzkim od początku swojej pracy zawodowej, tj. od 1959 r. do przejścia na emeryturę w 2007 r. Od 1981 r. kierował Zakładem, a następnie od 1992 r., Katedrą Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych. W swej działalności badawczej koncentrował się głównie na dwóch dyscyplinach naukowych – geografii historyczno-urbanistycznej, w tym w szczególności morfologii miast, oraz geografii politycznej. Przez wiele lat głównym przedmiotem jego badań była geneza, rozwój urbanistyczny oraz struktura morfogenetyczna miast, a polem tych badań była przede wszystkim Łódź, a także miasta regionu łódzkiego (Łask, Piotrków, Zgierz, Uniejów). W następnych latach tę problematykę badawczą łączył z badaniami z zakresu geografii politycznej. W tej dziedzinie przedmiotem jego zainteresowań badawczych były przede wszystkim: granice polityczne i pogranicza, mniejszości narodowe i religijne, regiony historyczne i polityczne oraz zmiany wewnętrznej struktury terytorialnej państw.
Profesor M. Koter jest autorem ponad 120 prac naukowych, z których ponad 30 poświęcone są Łodzi, a 20 dalszych regionowi łódzkiemu. Prace o Łodzi w ogromnej większości dotyczą zagadnień historycznourbanistycznych – rekonstrukcji układu przestrzennego tzw. Łodzi rolniczej, genezy układu przestrzennego Łodzi przemysłowej, rozwoju urbanistycznego Łodzi w XIX i XX w., współczesnej struktury morfogenetycznej miasta oraz reliktów wiejskich układów osadniczych w planie dzisiejszej Łodzi. Cykl jego prac układa się w najbardziej całościowe, w pełni oryginalne, ujęcie dziejów urbanistycznych Łodzi od najstarszej osady – wsi Łodzia – po obecną aglomerację łódzką. Jego prace są powszechnie cytowane, a opracowane przez niego mapy i plany rekonstrukcyjne powielane w większości publikacji dotyczących dziejów Łodzi.
Profesor M. Koter, we współpracy z prof. S. Liszewskim i prof. A. Suliborskim zajęli się też opracowaniem koncepcji programu kształcenia regionalnego, a także wydali pierwszy – i jak dotąd jedyny – podręcznik wiedzy o regionie łódzkim na potrzeby nauczania na poziomie licealnym. Profesor M.Koter uznawany jest za najwybitniejszego polskiego morfologa miast. Znany jest także i ceniony za granicą. Jest członkiem międzynarodowych organizacji urbomorfologicznych – Urban Morphology Research Group oraz International Seminars on Urban Form. W cyklu swoich prac stworzył solidne podstawy teoretyczne morfologii miast. Prowadził z tej dziedziny wyklady w: University of Birmingham, Strathclyde University, University of Glasgow, University of Utrecht, Université d’Angers.
Drugą dyscypliną naukową, w której profesor Marek Koter uzyskał osiągnięcia na skalę międzynarodową jest geografia polityczna. Dotyczy to w szczególności jego prac teoretycznych dotyczących problematyki granic i pograniczy, klasyfikacji mniejszości narodowych oraz istoty i właściwości regionów historycznych i politycznych. Niezależnie od publikowania własnych prac, profesor M. Koter był też redaktorem szeregu wydawnictw stałych oraz różnych pojedynczych monografii. Od 1994 r. był redaktorem wydawanego we współpracy z Instytutem Śląskim w Opolu, angielskojęzycznego periodyku z zakresu geografii politycznej i studiów regionalnych pt. Region and Regionalizm; w latach 1997–2001 redaktorem „Acta Universitatis Lodziensis” Folia Geographica Socio-Oeconomica” a od 2000 r. jest członkiem Rady Redakcyjnej czasopisma „Europa XXI” wydawanego przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk.
Wyniki swoich badań prof. M. Koter wielokrotnie prezentował na konferencjach krajowych i międzynarodowych, w tym: za granicą w: Madrycie (Hiszpania), Kolmar (Francja), Bazylei (Szwajcaria), Florencji i Gorizii (Włochy), Ljubljanie (Słowenia), Rotterdamie (Holandia), Kolonii i Berlinie (Niemcy), Jurmali (Łotwa), Tbilisi (Gruzja), Preszowie i Bańskiej Bystrzycy (Słowacja), Birmingham i Glasgow (Wielka Brytania), Kaliningradzie (Rosja) oraz Cincinnati (USA). Prof. M. Koter był też organizatorem lub współorganizatorem kilkunastu konferencji międzynarodowych oraz ważnych zjazdów i konferencji ogólnopolskich. Począwszy od 1988 r. organizował, w cyklu dwuletnim, znane już i cenione międzynarodowe „Łódzkie konferencje z geografii politycznej”, które gromadzą naukowców z całego świata; od kilku lat organizowane są one we współpracy z innymi ośrodkami (Instytutem Śląskim w Opolu, Uniwersytetem w Ostrawie, Uniwersytetem w Bańskiej Bystrzycy, Uniwersytetem w Gdańsku, Uniwersytetem w Lipsku). W 1993 r. był współorganizatorem VII międzynarodowego kongresu AESOP (Stowarzyszenia Europejskich Szkół Planowania). W latach 1989 i 1991 był współorganizatorem dwóch geograficznych sympozjów polsko-słowackich, w 1975 i 1999 r. ogólnopolskich zjazdów Polskiego Towarzystwa Geograficznego, a w 1994 r. pierwszej – po wielu latach przerwy – konferencji z geografii historycznej osadnictwa. Prof. M. Koter odbył naukowe staże na uczelniach zagranicznych w: Giessen (RFN), Moskwie, Pradze, Bratysławie, Birmingham i Glasgow (Wielka Brytania) oraz Atenach. Były one zwykle połączone z prezentacją wyników własnych prac, w tym bardzo często poświęconych Łodzi.
Prof. M. Koter od wielu lat współpracuje z licznymi uczelniami zagranicznymi i bywał tam wielokrotnie zapraszany na wykłady i seminaria. Wykładał m.in. na uniwersytetach w: Angers, Aix-Marseille II, Grenoble, Paris I – Sorbonne i Paris X – Nanterre we Francji, Groningen, Delft, Rotterdamie i Utrechcie w Holandii, Birmingham, Glasgow i Strathclyde w Wielkiej Brytanii, Bremie, Hamburgu, Giessen i Osnabrück w Niemczech, Bratysławie, Bańskiej Bystrzycy i Preszowie w Słowacji oraz Tbilisi w Gruzji. W latach 1991–1998 prowadził corocznie stały cykl wykładów o Polsce na Uniwersytecie w Karlstadzie w Szwecji, organizował wtedy również wymiennie ćwiczenia terenowe studentów szwedzkich w Polsce i polskich w Szwecji. Wiele z tych wykładów poświęconych było problematyce łódzkiej – fenomenowi rozwoju przemysłowego Łodzi, ewolucji układu przestrzennego i morfologii naszego miasta, zjawisku wielokulturowości i in. Prof. M. Koter jest członkiem międzynarodowych stowarzyszeń naukowych zarówno w dziedzinie morfologii miast, jak i geografii politycznej, m.in. Urban Morphology Research Group oraz International Studies on Urban Forms, a także Commission on World Political Map oraz Ethnic Studies Network. Prof. M. Koter był w 1981 r. organizatorem pierwszego wówczas w całym bloku wschodnim Zakładu Geografii Politycznej, przekształconego w 1993 r. w Katedrę Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych. W latach 1981–1986 był prodziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UŁ, a w latach 1987–1993 zastępcą dyrektora Instytutu Geografii Ekonomicznej i Organizacji Przestrzeni. Przez cztery kadencje – w latach 1969–1972 oraz 1987–1990 i od 1996 r. do przejścia na emeryturę, był członkiem Senatu Uniwersytetu Łódzkiego oraz członkiem Senackiej Komisji Statutowej. Od 1999 r. był członkiem Komitetu Nauk Geograficznych oraz Uczelnianej Komisji Akredytacyjnej – akredytował Uniwersytety Mikołaja Kopernika, Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Uniwersytet Wrocławski. Był również członkiem Komisji Geografii Historycznej PAN. Prof. M. Koter przez wiele lat prowadził seminaria magisterskie na studiach dziennych i zaocznych, a także seminaria doktorskie. W swej karierze nauczyciela akademickiego wypromował ponad 100 magistrów geografii, był też promotorem pięciu prac doktorskich, a trzech adiunktów i starszych wykładowców z jego Katedry obroniło pod jego opieką prace habilitacyjne. Był też recenzentem kilkunastu rozpraw doktorskich, habilitacyjnych i w przewodach profesorskich. Oprócz działalności dydaktycznej na własnej uczelni, bardzo wysoko ocenionej przez studentów w corocznych ankietach oceniających, prof. M. Koter prowadził też szeroką działalność edukacyjną na zewnątrz. Od początku istnienia Uniwersytetu Trzeciego Wieku wygłosił w nim ponad 100 wykładów i prelekcji. Prowadził też prelekcje fakultatywne dla licealistów w Zduńskiej Woli, w Sieradzu, oraz w Łodzi. Wygłosił też kilkadziesiąt odczytów w różnych instytucjach kulturalnych i edukacyjnych. W latach 1997–1999 był stałym konsultantem europejskiego programu edukacyjnego SMART i współautorem syllabusa z geografii do nowej matury.
Profesor Marek Koter od początku swej pracy w Uniwersytecie Łódzkim był i jest nadal bardzo zaangażowany w działalność na rzecz Łodzi i regionu łódzkiego. Był wieloletnim członkiem Rady Naukowej przy Prezydencie Miasta Łodzi (od 1968 r. aż do jej rozwiązania w 1990 r.), a także Rady Muzealnej przy Muzeum Historii Miasta Łodzi (1977–1990), oraz członkiem Rady Regionalnej przy Wojewodzie Łódzkim. Wielokrotnie powoływany był przez kolejnych prezydentów oraz władze miasta w charakterze eksperta do spraw rozwoju urbanistycznego oraz organizacji terytorialnej Łodzi. Był m.in. konsultantem Komisji Gospodarki Przestrzennej Rady Miejskiej oraz Wydziału Polityki Regionalnej Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. W 1991 r. opracował, wraz ze swym zespołem Koncepcję podziału m. Łodzi na jednostki samorządowe, która weszła w życie w formie jednostek pomocniczych i obowiązywała aż do 2000 r. W tymże 2000 r. przedstawił opracowanie Ocena mapy jednostek pomocniczych zaproponowanej przez Zarząd Miasta Łodzi. W 1998 r. brał udział w opracowaniu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Łodzi. Profesor Marek Koter wykazał się szczególną aktywnością na rzecz regionu łódzkiego w okresie kształtowania koncepcji nowego podziału terytorialnego Polski. Pełniąc w latach 1995–1998 funkcję eksperta Unii Metropolii Polskich, której przewodniczył wówczas Prezydent Miasta Łodzi, brał czynny udział w pracach komisji rządowo-samorządowej i sejmowo-samorządowej do spraw samorządu terytorialnego publikując serię artykułów poświęconych podstawom teoretycznym i tradycji historycznej, a także współczesnym zasadom działania struktur regionalnych w Polsce i Europie. Wyniki swoich badań nad podziałami terytorialnymi Polski, ze szczególnym uwzględnieniem regionu łódzkiego, prof. Koter kilkakrotnie prezentował na posiedzeniach Rady Miejskiej oraz obradach Zgromadzenia Związku Gmin Regionu Łódzkiego.
Za prace badawcze i edukacyjne poświęcone Łodzi i regionowi łódzkiemu, a także za działalność na rzecz naszego miasta, prof. M. Koter otrzymał od władz Łodzi kilka nagród i odznaczeń: honorową Odznakę Miasta Łodzi (1984), Odznakę za Zasługi dla Miasta Łodzi (1995), nagrodę zespołową Prezydenta Miasta Łodzi (1997) oraz honorową nagrodę zespołową Związku Gmin Regionu Łódzkiego (1997) i nagrodę zespołową Prezydenta Miasta Łodzi za podręcznik Łódź i region Polski Środkowej (2001). Za całokształt swojej działalności naukowej, edukacyjnej i organizacyjnej prof. Koter otrzymał następujące odznaczenia państwowe: Złoty Krzyż Zasługi (1980), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1989), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1990) oraz Krzyż Oficerski Odrodzenia Polski (2005).
Opracował: prof. dr hab. Mariusz Kulesza