Teksty Arystotelesa były obligatoryjne na ówczesnych uczelniach. Każdy, kto miał aspiracje do ukończenia uniwersytetu, tworzył komentarz do jego dzieł. W przypadku opracowań R. Kilvingtona nie są dostępne starodruki, dlatego współcześnie sięga się po rękopisy, w tym przypadku łacińskie, które są przechowywane w bibliotekach na świecie.
"Mamy do czynienia z różnymi odpisami z tego tekstu. Trzeba je wszystkie przeczytać, porównać i pogrupować według odnalezionych grup rodzin rękopiśmiennych a następnie spróbować zrekonstruować tzw. archetyp - tekst pierwotny, który służył do przepisywania pozostałym. To jest trochę taka zabawa, cały proces przypomina działalność śledczą, tak jakbym szukała mordercy w sprawie kryminalnej." - komentuje prof. dr hab. Elżbieta Irena Jung, kierownik projektu.
Dzięki wydaniu tekstu łacińskiego, który jest ciągle dostępny jedynie w rękopisach komentarza Ryszarda Kilvingtona do "Fizyki" Arystotelesa, będzie można zapoznać się z nowatorskimi poglądami tego myśliciela. Przeprowadzone analizy, które zostaną zaprezentowane we wstępie do wydania oraz oddzielnych artykułach, pozwolą prześledzić niezmiernie ciekawą drogę rozwoju fizyki późnośredniowiecznej. Zespół powołany do realizacji tego projektu podejmie trud nad opracowaniem tekstu łacińskiego i rozwikłaniem zagadki dotyczącej tradycji rozproszonej kilvingtonowskiego komentarza.
"Tak naprawdę ten komentarz Kilvingtona do Fizyki Arystotelesa, to pierwszy taki tekst, w którym pojawia się bardzo szeroko zakrojona, jako metoda naukowa, matematyzacja fizyki." - dodaje prof. E. Jung.
Rozwikłanie zagadki, jaką zawsze stanowi tradycja rozproszona, która wymaga wielu wysiłków, aby ustalić wzajemną zależność rękopiśmienną, jak i zależność doktrynalną, jest niezmiernie cenne dla historyków myśli. Z jednej strony wyjaśnia ono funkcjonowanie określonego tekstu wśród współczesnych autorowi czytelników, ale z drugiej doskonale obrazuje tradycję danego okresu, w tym przypadku późnego średniowiecza.
Celem projektu jest udostępnienie specjalistom zajmującym się historią nauki oraz osobom zainteresowanym filozofią średniowieczną, dokonań w zakresie filozofii przyrody Ryszarda Kilvingtona. To również wskazanie na doniosłość rozważań Kalkulatorów, których teorie miały wpływ na rozwój fizyki nowożytnej uprawianej przez Galileusza i Newtona. W planach są również publikacje w znanych periodykach w języku angielskim wyjaśniające i omawiające oryginalne poglądy Ryszarda Kilvingtona na temat filozofii przyrody. Wszystkie działania pozwolą szerokiemu gronu badaczy oglądać historię średniowiecznej filozofii przyrody w szerszym kontekście.
Ryszard Kilvington to niewątpliwie jeden z tych myślicieli, którzy świadomie wychodzili poza ustalone w jego czasach ramy postępowania naukowego. Jego wkład w rozwój czternastowiecznej filozofii przyrody był bardzo znaczący - uznawany jest współcześnie, wraz z Tomaszem Bradwardinem, za założyciela tzw. Szkoły Oksfordzkich Kalkulatorów (działającej w latach 20-50. XIV w.). Jak pokazują najnowsze badania, zapoczątkowała ona rozwój nowej fizyki, wykorzystując w obrębie arystotelesowskiej teorii metody matematyczne. Rozważania Kilvingtona i jego następców pozwoliły zrezygnować z jakościowej fizyki Arystotelesa na rzecz jej ilościowej, matematycznej interpretacji. Realizacja proponowanego projektu pozwoli zatem ukazać po raz pierwszy pełny i rzetelny obraz początków nowej, średniowiecznej, matematycznej filozofii przyrody. Umożliwi tym samym weryfikację powszechnej opinii o jej zupełnej nieprzydatności dla rozwoju fizyki.
Centrum Filozofii Przyrody przyjmuje pod swój parasol naukowców, studentów - ludzi zainteresowanych dziedzinami nauki jak filozofia, matematyka, fizyka czy biologia. Stworzone przez trzy wydziały UŁ - Filozoficzno-Historyczny, Fizyki i Informatyki Stosowanej oraz Biologii i Ochrony Środowiska, ma na celu promowanie refleksji nad filozofią, historią nauki, metodologią nauki i nad samą nauką. Aktualnie Centrum zyskało granty na dwa projekty - wyżej opisany prof. E. Jung oraz mgra Marcina Leszczyńskiego, który zajmuje się filozofią medycyny (PRELUDIUM 16).
Projekt realizowany jest w ramach konkursu OPUS 16 finansowanego z Narodowego Centrum Nauki i jest jednym z 21 grantów przyznanych Uniwersytetowi Łódzkiemu w ostatnim czasie. Całkowity budżet to 313 040, 00 zł.
Uniwersytet Łódzki to największa uczelnia badawcza w centralnej Polsce. Jej misją jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki, nauk społecznych i ścisłych. UŁ współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba uczących się tutaj studentów z zagranicy, a polscy studenci, dzięki programom wymiany, poznają Europę, Azję, wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
materiał źródłowy: prof. dr hab. Elżbieta Jungredakcja: Centrum Promocji UŁ