PROFIL PRACOWNIKA: Łukasz Kutyło

Najogólniej rzecz biorąc, moje zainteresowania koncentrują się wokół tego, w jaki sposób organizowana jest ludzka aktywność. Istotną rolę w tym procesie odgrywają normy ("instrukcje", jak należy się zachować), a także oddziaływania motywujące do ich przestrzegania (przyczyniające się do wykształcenia się w nas motywacji wewnętrznej i zewnętrznej). Dobrym przykładem takiego sposobu regulacji zachowania - regulacji efektywnej - jest np. "samodyscyplina". W przeciwieństwie jednak do poglądu rozpowszechnionego w psychologii, próbuję pokazać, że "samodyscyplina" nie jest procesem jednostkowym, ale współuczestniczy w nim otoczenie społeczne, w którym człowiek funkcjonuje. Innym przejawem takiej regulacji jest "ascetyzm". W tym przypadku, moje zainteresowania skupiają się na tym, co określam mianem "ponowoczesnego ascetyzmu". Tego rodzaju "ascetyzm" pojawia się w obrębie niektórych współczesnych "małych projektów" (np. ekologicznych). Rozpatrywany przeze mnie sposób organizacji zachowania jest jednak obecny wszędzie tam, gdzie dla osiągnięcia celów jednostkowych bądź zbiorowych konieczne staje się dyscyplinowanie zachowania.

Poza tym, przedmiotem mojej uwagi są zagadnienia wpisujące się w socjologię duchowości. Interesuje mnie przede wszystkim to, jaki sens ludzie nadają swojemu życiu (a także swym pomniejszym aktywnościom, np. zawodowym). W swych poszukiwaniach skupiam się także na tym, dlaczego tak wielu ludziom - zwłaszcza młodym - towarzyszy dzisiaj poczucie bezsensu. Na potrzeby tych rozważań próbuję zaadaptować pojęcie "acedii", jakie istnieje w myśli chrześcijańskiej (zwłaszcza w chrześcijaństwie wschodnim). Niegdyś pod tym pojęciem rozumiano szczególny stan ducha przejawiający się brakiem nadziei, ale też znużeniem czy problemami z koncentracją. "Acedia", jaka pojawia się w moich rozważaniach, jest już pojęciem zsekularyzowanym, dotyczącym sytuacji, kiedy osoba ma poczucie, że aktywności zabierające jej sporo czasu (np. praca zawodowa czy nauka) pozbawione są sensu. Stanowi temu towarzyszą określonego dolegliwości fizyczne i psychiczne (np. zmęczenie). Tak rozumiana "acedia" nie jest jednak zjawiskiem stricte duchowym czy psychologicznym. Wydaje się być bowiem fenomenem wkomponowanym we współczesną, ponowoczesną kulturę.