Chcemy zwrócić uwagę nauczycieli edukacji przedszkolnej na problemy natury globalnej, na konieczność wdrażania elementów edukacji globalnej w codziennej pracy z uwzględnieniem praw dziecka i pozostałych wartości jakie niesie ta edukacja. Naszym celem jest również uwrażliwianie rodzin w zakresie praw dziecka, szacunku i akceptacji odmienności.
tłumaczą dr Wanda Baranowska, koordynator projektu w UŁ oraz dr Ewa Kos, badaczka zaangażowana w projekt z Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ.
Projekt GainKids wpisuje się w ramy koncepcyjne idei Globalnego Społeczeństwa. Podkreśla konieczność wdrażania elementów edukacji globalnej już na etapie kształcenia przedszkolnego. Celem edukacji globalnej jest lepsze zrozumienie zjawisk, które dotyczą coraz większej liczby osób na świecie, a także rozwój umiejętności krytycznego myślenia u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Celem jest także niwelowanie stereotypów i uprzedzeń w relacjach międzyludzkich.
Czym jest edukacja globalna?
Szeroką jej definicję wypracował w 2011 roku międzysektorowy zespół złożony z przedstawicieli m.in. Ministerstwa Edukacji Narodowej, ośrodków doskonalenia nauczycieli, uczelni wyższych i organizacji pozarządowych.
Edukacja globalną bywa nazywana również rozwojową, czy edukacją na rzecz zrównoważonego rozwoju; jest to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza jego zakres poprzez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności łączących ludzi i miejsca. Jej celem jest przygotowanie odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości.
Edukacja globalna kładzie szczególny nacisk na, m.in.:
- tłumaczenie przyczyn i konsekwencji opisywanych zjawisk,
- ukazywanie wpływu jednostki na globalne procesy i wpływu globalnych procesów na jednostkę,
- przełamywanie istniejących stereotypów i uprzedzeń,
- kształtowanie krytycznego myślenia i zmianę postaw.
Edukacja globalna pomaga w kształtowaniu następujących umiejętności:
- dostrzegania i rozumienia globalnych współzależności,
- krytycznego myślenia,
- praktycznego wykorzystywania wiedzy,
- podejmowania świadomych decyzji,
- współpracy w wymiarze lokalnym, krajowym i międzynarodowym.
Pomoce edukacyjne od dzieci dla dzieci
W realizację projektu zostały zaangażowane dzieci z warszawskiego Przedszkola Pomarańczowa Ciuchcia oraz ich nauczyciele.
Ich głos jest niezmiernie ważny w toku procesu tworzenia pomocy edukacyjnych związanych z realizacją projektu. We współpracy z nauczycielami edukacji przedszkolnej i dziećmi opracowaliśmy zestaw narzędzi pedagogicznych, na który składają się: książki z bajkami, zbiór filmów animowanych, podręcznik dla pedagogów dziecięcych oraz przewodnik rozwijający kompetencje w zakresie wdrażania treści związanych ze społeczeństwem globalnym.
Opowiadają dr Wanda Baranowska oraz dr Ewa Kos.
W Polsce powstała jedna z serii książeczka dla dzieci pt. „Przyjaciele Jednorożca” przybliżająca zagadnienie różnorodności. Cała seria składa się z pięciu książeczek, każda podejmuje inne zagadnienie i jest tworzona w innym kraju partnerskim. Równolegle z polską publikacją powstały: „Akiak i jajko”, „Kotka Mia”, „Spotkanie na Akwarelowej Ulicy przed artystycznym Patio”, „Deszczowy Potwór”.
„Dzieci podążając za opowieścią Jednorożca mają sposobność poznać uniwersalne wartości kulturowe, czynniki i elementy je współtworzące. Treści związane z dość trudną dla dzieci tematyką przekazywane są więc w formie żywej, inspirującej narracji. Książeczka została opracowana, aby dać małym czytelnikom przyjemność i bodziec do dalszej obserwacji świata, uczenia się poprzez słuchanie i myślenie o tym, co ich interesuje w ich własnym otoczeniu”, tłumaczą badaczki z UŁ.
„Warto podkreślić, iż książka ta tworzona jest przez dzieci dla dzieci. W związku z tym sposób organizacji treści i budowania przez tytułowego Jednorożca relacji międzyludzkich jest bliski doświadczeniom dzieci. Celem jest dostarczenie wiedzy dzieciom, ale też zmienianie ich wartości i stosunku do ludzi, do siebie” – podsumowują pedagożki z WNoW UŁ.
Pedagodzy z Uniwersytetu Łódzkiego pytają nauczycieli
W części badawczej naukowczynie z Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ wykorzystały Zogniskowany Wywiad Grupowy (FGI). Jest to jedna z jakościowych technik badawczych, która polega na dyskusji prowadzonej w grupie osób badanych o podobnych doświadczeniach. Do grupy eksperckiej zaproszono 6 osób (nauczycieli, doradców metodycznych, konsultantów, pracowników naukowych). Ze względu na oczekiwania, cele projektu GainKids, a przede wszystkim rodzaj poruszanych w trakcie wywiadu zagadnień zdecydowano, iż konieczne jest stworzenie kameralnej sytuacji badawczej. Miało to sprzyjać dyskutowaniu na tematy trudne, czasem drażliwe. Za stworzeniem mini grupy badawczej przemawiało również to, iż w jej skład weszli eksperci, którzy mogli drobiazgowo wypowiedzieć się na intersujące z perspektywy badawczej problemy. Celem tego badania było:
- rozpoznanie dobrych praktyk w edukacji globalnej i możliwości ich rozwoju w oczach nauczycieli przedszkolnych;
- odkrywanie barier w edukacji globalnej w praktyce edukacyjnej;
- rozpoznanie postaw nauczycieli przedszkolnych wobec edukacji globalnej w przedszkolach.
O projekcie GainKids
Projekt realizowany w ramach Programu Erasmus+ potrwa do końca marca 2023 r. Jego liderem jest APEI - Associação de Profissionais de Educação de Infância, Portugalia
Partnerami w projekcie są:
- Uniwersytet Łódzki, Polska
- Instituto Politecnico de Braganca, Portugalia
- Aidlearn, Consultoria em Recursos Humanos Lda., Portugalia
- Association of Human Rights Educators – AHEAD, Hiszpania
- Associazione Culturale Piccabulla, Włochy.
Materiał źródłowy: WNOW UŁ, definicja edukacji globalnej - Ośrodek Działań Ekologicznych "Źródła"; redakcja: Honorata Ogieniewska z Centrum Promocji UŁ