Pierwsze wyniki badań pokazują, że dyniowate mają niezwykle korzystne właściwości oczyszczające, jednocześnie nieszkodzące środowisku, w którym rosną.
- Zdolność dyniowatych do usuwania TZO (trwałe zanieczyszczenia organiczne) z gleby została potwierdzona w moich wcześniejszych badaniach: wykazałam, że uprawa cukinii w glebie wzbogaconej osadem ściekowym przez 5 tygodni obniża stężenie TZO w glebie o 37%. To przekłada się na zmniejszenie ogólnej toksyczności o 68%. Bardzo podobnie wygląda to w przypadku zastosowania nasadzeń ogórka - mówi dr hab. Magdalena Urbaniak z Katedry UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej.
Pozostaje jednak problem zanieczyszczenia samych roślin - co zrobić, żeby z jednej strony oczyszczały glebę, z drugiej nadawały się wciąż do jedzenia? Badaczki stawiają tutaj na regulowanie procesów molekularnych, które zachodzą w dyniowatych podczas akumulacji szkodliwych substancji.
- Wiemy, że możliwe jest kontrolowanie tego, jak rośliny pobierają i akumulują TZO. W procesie kontrolowania świetnie sprawdzają się fungicydy, czyli środki grzybobójcze. Dążymy do tego, żeby, w zależności od potrzeb, móc sterować tym procesem, a tym samym mieć wybór pomiędzy funkcją remediacyjną rośliny (czyli wykorzystaniem jej do usuwania zanieczyszczeń) lub funkcją konsumpcyjną, czyli produkcją bezpiecznych warzyw, niezawierających niebezpiecznych substancji- tłumaczy dr hab. M. Urbaniak.
Rośliny z rodziny dyniowatych wspomagają również proces remediacji gleby (czyli usuwania zanieczyszczeń) poprzez wydzielanie do gleby, w tym głównie strefy korzeniowej (ryzosfery), szeregu substancji roślinnych tzw. eksudatów. Substancje roślinne wspomagają rozwój pożytecznych mikroorganizmów bytujących w strefie korzeniowej rośliny oraz w jej tkankach, tym samym zwiększając stopień bakteryjnej degradacji (biodegradacji) zanieczyszczeń. Zagadnienie to rozwija mgr inż. Mierzejewska w ramach realizacji swojej pracy doktorskiej.
Wyniki prowadzonych badań mają zastosowanie zarówno dla naukowców pracujących nad zagadnieniami zanieczyszczenia środowiska, jak i praktyków: rolników, właścicieli wielkoobszarowych gospodarstw rolnych, producentów żywności.
Dotychczas uzyskane wyniki zostaną rozwinięte i uzupełnione w ramach zagranicznych staży naukowych: dr hab. M. Urbaniak odbędzie go w Japonii, na Uniwersytecie Kobe, który jest wiodącą jednostką w dziedzinie genetyki roślin. Z kolei mgr Elżbieta Mierzejewska pracować będzie nad swoją częścią badań na Uniwersytecie w Hasselt (Belgia). W ramach projektu ETIUDA 7 NCN spędzi 6 miesięcy na stażu naukowym w Centrum Badań Środowiskowych, które jest wiodącą jednostką w zakresie badań nad biologicznymi metodami remediacji środowiska.
Uniwersytet Łódzki to jedna z największych polskich uczelni. Misją UŁ jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki, nauk społecznych, przyrodniczych, ścisłych, nawet medycznych. UŁ współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba uczących się tutaj studentów z zagranicy, a polscy studenci, dzięki programom wymiany, poznają Europę, Azję, wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Materiały źródłowe: Dr hab. M. Urbaniak (Prof. UŁ), mgr inż. Elżbieta Mierzejewska - Katedra UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej UŁ
Redakcja: Centrum Promocji UŁ