WYDZIAŁ NAUK GEOGRAFICZNYCH

Warsztaty GeoAI to unikalna okazja do zgłębienia wszechstronnych zastosowań sztucznej inteligencji w obszarze geografii.

W trakcie spotkania odkryjecie, jak uczenie maszynowe wspomaga analizę danych przestrzennych, pozwala na sprawniejsze prognozowanie zjawisk przyrodniczych i społecznych oraz zapewnia nowe spojrzenie na wyzwania związane z analizą przestrzeni geograficznej.

Warsztaty stanowią doskonałą okazję do nauki praktycznych narzędzi oraz zrozumienia, w jaki sposób sztuczna inteligencja rewolucjonizuje podejście do badań naukowych.

W planach mamy zaprezentowanie najnowszych metod i technik uczenia maszynowego stosowanych w przetwarzaniu i interpretacji danych przestrzennych, głównie obrazu teledetekcyjnego. Nie poprzestaniemy na teorii. W trakcie zajęć każdy będzie miał okazję zaimplementować i wdrożyć swoją własną sieć neuronową oraz zastosować ją w praktyce.

Przygotujcie się na inspirującą podróż na styku sztucznej inteligencji i nauk geograficznych!

Forma zajęć: Warsztat (laboratorium komputerowe)
Czas trwania zajęć: 90 min. (plus 10 minut przerwy)
Dopuszczalna liczba uczestników: 10 - 20 osób

Informacja geoprzestrzenna opisująca cechy otaczającego nas świata na Ziemi wraz ich położeniem geograficznym jest jedną z ważniejszych kwestii podczas podejmowania decyzji. Mogą one dotyczyć ochrony klimatu, obszarów chronionych, planowania zabudowy, linii komunikacyjnych, dostarczenia przesyłki, wyboru miejsca na wypoczynek i wielu innych. Aby w pełni ją wykorzystać do rozwiązywania aktualnych problemów współczesnego świata niezbędne jest skorzystanie z innowacyjnych rozwiązań interdyscyplinarnych stosujących możliwości jakie dają techniki komputerowe. Jednym z takich rozwiązań jest System Informacji Geograficznej. Pozwala on na opisanie współczesnego świata w sposób cyfrowy oraz kompleksowe spojrzenia na człowieka i przyrodę. Łączy wiedze oraz umiejętności z zakresu informatyki, geografii i nauk przyrodniczych, a także częściowo ścisłych i społecznych. Pozwala nie tylko z zarządzaniem informacją geograficzną, ale również opisem zjawisk zachodzących w przestrzeni, ich analizą, interpretacją i upowszechnianiem, z wykorzystaniem metod matematycznych i narzędzi informatycznych. Jego zastosowanie jest coraz bardziej powszechne zarówno w życiu codziennym (nawigacja, poszukiwanie najlepszej lokalizacji szkoły, kina) jak i społecznym (dyskusje społeczne w poszukiwaniu rozwiązania problemu np. w planowaniu przestrzennym), w administracji, transporcie, logistyce a także w zastosowaniach biznesowych. Coraz więcej instytucji korzysta lub produkuje odpowiednie narzędzia lub oprogramowanie w zakresie GIS (np. łódzkie filie międzynarodowych firm Hexagon lub TomTom).

Wykład ma charakter wprowadzający do tej tematyki. Możliwe są dalsze spotkania pogłębiające wiedzę i umiejętności praktyczne na temat Systemów Informacji Geograficznej (GIS) i ich wykorzystania w różnych aspektach analizy przestrzennej.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 45 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 osób

Jakie relikty przeszłości pozostały we współczesnym krajobrazie polskiej wsi? „Wieś, której już nie ma” to wykład obejmujący szerokie spektrum zagadnień związanych z historią i teraźniejszością wsi znajdujących się w granicach współczesnej Polski.

Omówiona zostanie problematyka dotycząca wyludnionych jednostek osadniczych – m.in. materialnych pozostałości wsi, które możemy identyfikować w krajobrazie kulturowym oraz przyczyn i konsekwencji ich depopulacji, rozpatrywanych z punktu widzenia procesów społecznych, gospodarczych, politycznych i kulturowych. Przedstawione zostaną charakterystyczne elementy krajobrazu opuszczonego przez ludność, takie jak zabytkowe cmentarze, opuszczone folwarki i dwory oraz ich walory historyczne. Omówiony zostanie przebieg i zróżnicowanie procesów depopulacyjnych zachodzących na terenach wiejskich w Polsce po drugiej wojnie światowej. Uwaga zostanie poświęcona w szczególności wsiom z terenu Warmii i Mazur, Jury Krakowsko-Częstochowskiej i Ziemi Łódzkiej, skąd pochodzi bogaty materiał dokumentacyjny, który Autorka zgromadziła podczas prowadzonych badań terenowych.

Wieś, której już nie ma, to także zagadnienia dotyczące tych aspektów życia wsi, które odchodzą bądź już odeszły w niepamięć, czyli dawnego budownictwa, tradycji i obrzędów. Przedstawione zostaną wybrane zagadnienia z zakresu m.in. kultury ludowej, obrzędów pogrzebowych, życia wspólnotowego, architektury czy gospodarki rolnej, które przybliżą zarówno wygląd jak i tło społeczno-kulturowe nowożytnych i XIX-wiecznych jednostek osadniczych.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: do 120 osób

Republika Namibii to kraj położony w południowo-zachodniej Afryce, była kolonia niemiecka, który uzyskał niepodległość dopiero w 1990 r. Pod względem powierzchni 2,5 razy większy od Polski, zamieszkały tylko przez ok. 2 mln ludzi. Z Namibią kojarzą się wydmy pustyń Namib i Kalahari, koryta i kaniony rzek okresowych, rozległe sawanny. Szczególnie atrakcyjne są czerwone wydmy Pustyni Namib. Na terenach suchych tak niesprzyjających dla życia człowieka można obserwować bogactwo flory (w tym długowieczną welwiczję) oraz fauny (np. różne gatunki antylop). Pustynia i sawanna to też przepiękne kobierce kwiatów wiosną. Życie ludności (grupy khoisańskie, np. San - buszmeni, Nama – Hotentoci, plemiona Bantu - Herero w tym Himba) oraz gospodarkę tego afrykańskiego państwa determinuje głównie środowisko przyrodnicze. Podróż przez ten bardzo atrakcyjny przyrodniczo kraj oraz spotkania z niezwykle ciekawymi plemionami - to przygoda życia z posmakiem piasku w ustach.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 – 120 osób

Wykład ma na celu przedstawienie Botswany – kraju afrykańskiego, który po uzyskaniu niepodległości, dzięki mądremu zarządzaniu i odkryciu złóż diamentów stał się państwem sukcesu gospodarczego – „perłą Afryki”. Jest to, kraj który mimo sukcesu ekonomicznego boryka się z wieloma problemami społecznymi, np. AIDS, dyskryminacją mniejszości etnicznych. Botswana to również państwo, które stawia na turystykę, ale głównie dla osób zamożnych. Ochrona przyrody (delta Okawango, Pustynia Kalahari) plus interesy ekonomiczne wpływają na życie lokalnych społeczności. Rodzi się więc pytanie, na ile uwarunkowania społeczno-ekonomiczne i polityczne determinują poziom życia ludności.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 – 120 osób

Polityka ludnościowa w ChRL prowadzona w latach 1949-2014 była głównie polityką antynatalistyczną, której celem było ograniczenie przyrostu naturalnego. W ramach tej polityki wykorzystano bardzo duże spektrum instrumentów o charakterze ekonomicznym (restrykcyjne, zachęcające), prawno-administracyjnym i wychowawczym. Wprowadzanie instrumentów i ich egzekwowanie zależało i zależy nie tylko od władz państwa, ale również od polityki prowadzonej w poszczególnych prowincjach zamieszkałych przez mniejszości. W konsekwencji realizowanej polityki ludnościowej w ChRL zaistniało wiele problemów w sferze demograficznej, społecznej i ekonomicznej. Niepełna i zafałszowana chińska statystyka utrudnia jednak ocenę konsekwencji (m.in. w kraju żyją ludzie nigdzie nie zarejestrowani, nie posiadający dokumentów).

Polityka ludnościowa ChRL odcisnęła swoje piętno również na mniejszościach etnicznych tego zróżnicowanego kraju. W Chinach oficjalnie jest 55 mniejszości etnicznych, z których duża część mieszka na południu kraju. Pomimo długiej epoki "maoistowskiej" i walki z przejawami kultury jako zabobonami nadal można spotkać ludzi żyjących w tradycyjny sposób. Na tym zróżnicowanym pod względem etnicznie terenie żyją m.in. Tybetańczycy wyznający buddyzm (lamaizm), Yao - długowłosi dla których kanonem piękna są długie włosy, Miao Rogaci, Miao "srebrni" oraz Mosuo zamieszkujący "ostatnią krainę kobiet na Ziemi".

Wykład został zainspirowany podróżami do południowych Chin w tym do Tybetu. Celem jego jest ukazanie problemów ludnościowych, przybliżenie wiedzy o tym wielokulturowym obszarze, ale również ukazanie harmonijnego współistnienia różnych grup mimo silnej sinizacji tego obszaru.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 – 120 osób

Cele wykładu:

• określenie relacji zachodzących między judaizmem a przestrzenią życia jego wyznawców
• przedstawienia geograficzno-politycznych i religijnych uwarunkowań życia Żydów w diasporze w kontekście odbudowy ich siedziby narodowej
• analiza przyczyn, przebiegu i konsekwencji powstania współczesnego Izraela oraz przeobrażeń jego struktury terytorialno-religijno-narodowej

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: do 120 osób

Pierwsza godzina prelekcji będzie poświęcona znaczeniu skamieniałości. Celem tej części wykładu jest rozszerzenie informacji znajdujących się w programie szkolnym. Omówiona zostanie rola skamieniałości przewodnich w określaniu wieku skał i zasady wydzielenia jednostek wieku geologicznego (er, okresów, epok, itd.). W nawiązaniu do środowiska współcześnie tworzących się skał osadowych, będzie wyjaśniona geneza najważniejszych skał organicznych takich jak węgle, ropa naftowa, wapienie i skały krzemionkowe. Zaprezentowane zostaną także możliwości wykorzystania skamieniałości do rekonstrukcji kopalnego środowiska oraz do tworzenia modeli paleogeograficznych.

Druga część wykładu to przegląd najważniejszych osiągnięć polskich paleontologów (między innymi znaleziska Polaków na Gobi, stanowiska tropów dinozaurów w G. Świętokrzyskich, skamieniałości z Krasiejowa, Lisowic i Owadowa). Przy omawianiu poszczególnych odkryć zostaną wskazane stanowiska paleontologiczne przystosowane do zwiedzania oraz muzea, w których obecnie znajdują się te unikatowe skamieliny, co może zachęcić ucznia do dalszego samodzielnego ich poznawania.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 80 osób

Wykład dotyczy współczesnej specyfiki województwa łódzkiego (w tym Łodzi) zarówno pod kątem środowiska przyrodniczego, społeczno-ekonomicznego, jak i jego atrakcyjności turystycznej. Omawia system ochrony przyrody regionu (parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody i in.), a także jego rolnictwo i gospodarkę. Szczególnie interesującą częścią prezentacji jest atrakcyjność turystyczna omówiona na przykładzie najciekawszych, subiektywnie wybranych walorów i produktów turystycznych.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: do 30 osób

Centralna część zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej na pograniczu Peru, Chile i Boliwii to obszar olbrzymich kontrastów krajobrazowych oraz kulturowych. Wyspy Istas Balestas na Oceanie Spokojnym, Andy Peruwiańsko-Boliwijskie, Andy Atakamskie oraz kotlina jeziora Tikicaca – Altiplano są nieodłącznym elementem krajobrazu kulturowego stworzonego przez Inków (Machu Picchcu, terasy rolne w kanionie Colca oraz miasto Cusco), Indian Keczua (La Paz – El Alto) czy Indian Aymara (budownictwo wysp Uros). Niepowtarzalnym obrazem widzianym z samolotu są reliefy na Płaskowyżu Nazca powstałe w czasach prekolumbijskich.

Podczas wykładu będą prezentowane pustynne krajobrazy wybrzeża Pacyfiku, pustynia Atakama, piramidy ziemne Księżycowej Doliny w La Paz, najwyżej położone żeglowne jezioro na świecie - J. Tikicaca, najgłębszy kanion na naszej planecie – Colca oraz Andy z wysokimi wulkanami Kordyliery Centralnej. Pokazane zostaną także przykłady centrów największych miast: Lima, Cusco, Arequipa (Peru), La Paz – El Alto (Boliwia), Arica (Chile).

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 120 osób

Podczas wykładu zostanie pokazana stolica Etiopii – Addis Abeba, jako stołeczne miasto afrykańskie z dwiema katedrami Św. Jerzego i Św. Trójcy oraz muzeum etnograficznie, gdzie można zobaczyć m.in. Lucy – australopiteka znalezionego w rowie afrykańskim. Krajobraz Etiopii urozmaicają monastyry i kościoły wczesnochrześcijańskie oraz inne zabytki wpisane na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. Można je obejrzeć w Lalibeli, Goderze i Axum, gdzie prawdopodobnie leży Arka Przymierza. Przedstawione zostaną tukkule – afrykańskie domy wielodzietnych i wielopokoleniowych rodzin, które w nocy stanowią również schronienie dla zwierząt domowych. Zobaczymy Etiopię jako kolebkę upraw kawy ze słynną arabiką na czele.

Druga część wykładu zostanie poświęcona największym atrakcjom przyrodniczym Etiopii – Rowowi Abisyńskiemu wraz z Zapadliskiem Afaru, wodospadom Nilu Błękitnego oraz licznym kanionom i wąwozom strefy półsuchej.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 120 osób

Zasoby wodne są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania człowieka i jego gospodarki. Było tak od wieków i jeszcze długo się nie zmieni. W świetle zmieniającego się klimatu, a co za tym idzie ilości wody dostępnej na danym terenie, całe cywilizacje musiały zmienić sposób swojego funkcjonowania lub znikały z powierzchni Ziemi. Mimo znaczącego postępu technologicznego nawet współcześnie jesteśmy od zasobów wodnych zależni.

Wykład ma na celu zaprezentowanie aktualnego stanu zasobów wodnych w Polsce w podziale na podstawowe składowe bilansu wodnego (opady, parowanie, odpływ, retencja) ze szczególnym uwzględnieniem zasobów regionu łódzkiego. Podczas prezentacji uczniowie poznają aktualny stan zasobów ich zmienność sezonową i wieloletnią oraz ostrożne prognozy na przyszłość.

Forma zajęć: Wykład
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 50 osób

Wykład rozpocznie się od krótkiej historii związanej z powstaniem województwa łódzkiego i wynikającej z tego procesu specyfiki tej przestrzeni. W dalszej części zajęcia dotyczyć będą środowiska przyrodniczego, w tym form ochrony przyrody (m.in. parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody) i środowiska społeczno-ekonomicznego. Zaprezentowane zostaną informacje o rolnictwie, przemyśle i usługach funkcjonujących współcześnie na terenie województwa łódzkiego.

Druga część wykładu zostanie poświęcona największym atrakcjom turystycznym województwa łódzkiego.

Forma zajęć: Wykład (stacjonarnie lub online)
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 60 osób

Wykład ma na celu zaprezentowanie odbiorcom wiadomości dotyczących Nowego Cmentarza Żydowskiego w Łodzi, przy ulicy Brackiej, zarówno pod kątem historii, podziału, nazewnictwa czy zwyczajów pogrzebowych. Zanim przejdziemy do głównej część wykładu powiemy sobie o tym, gdzie znajdował się pierwszy cmentarz żydowski w Łodzi i co po nim zostało oraz gdzie dokonywano pochówków łódzkich Żydów gdy w mieście nie było jeszcze żadnego cmentarza żydowskiego. Zaprezentowana zostanie zasada odczytywania inskrypcji z macew oraz stosowana ornamentyka. Wyjaśnimy sobie skąd pochodzą pewne stereotypy dotyczące żydowskich pochówków oraz to dlaczego rok 2021/2022 to według kalendarza żydowskiego rok 5782.

W czasie drugiej części wykładu przedstawione zostaną najciekawsze (wybrane subiektywnie) grobowce umieszczone na terenie cmentarza wraz z sylwetkami osób do których należą i ich zasług dla rozwoju Łodzi. Poruszona zostanie kwestia chasydyzmu, cadyków, oheli i jorcajtów. Zaprezentowane zostaną również zdjęcia archiwalne z roku 1942.

Forma zajęć: Wykład (stacjonarnie lub online)
Czas trwania zajęć: 90 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 120 osób

Wykład ma na celu zapoznanie uczniów z wiedzą dotyczącą początków Łodzi średniowiecznej, próbami odnalezienia śladów przeszłości we współczesnej przestrzeni miasta. W trakcie zajęć, odpowiemy m.in. na pytania gdzie znajduje się zalążek Łodzi rolniczej, z której rozwinęło się później średniowieczne miasto, ile razy Łódź otrzymywała prawa miejskie i dlaczego w herbie miasta znajduje się łódka. Odpowiemy sobie na pytanie, czy w legendzie o założeniu Łodzi występował Janusz czy może Włodzisław i jaka była rola biskupa Jana Pelli w nadaniu praw miejskich. Sprawdzimy, o ilu punktach osadniczych możemy mówić rozpatrując czasy średniowiecza i jakie korzyści niosła lokalizacja na prawie niemieckim. Na koniec zajęć podyskutujemy o tym co faktycznie jest najstarszym zabytkiem Łodzi oraz czy nasze miasto może mieć kilka takich pamiątek i z czego to może wynikać. Spróbujemy też raz na zawsze rozwiać wątpliwości dotyczące nazwy naszego miasta.

Forma zajęć: Wykład (stacjonarnie lub online)
Czas trwania zajęć: 45 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: brak danych

W czasie prężnego rozwoju Łodzi, w XIX wieku powstało określenie Lodzermensch – osoby, którą charakteryzowała duża pomysłowość, pracowitość, przedsiębiorczość. Nazwa ta jest często wykorzystywana do opisywania dziejów łódzkich fabrykantów, którzy dbając o własne interesy byli w stanie zbić duże majątki i których działania zmieniły na zawsze oblicze miasta jakim była Łódź. W czasie wykładu przyjrzymy się losom kilku najważniejszych Lodzermenschów, ich rodzinom oraz działaniom biznesowym i filantropijnym jakie podejmowali, a które w większości wiązały się ze wznoszeniem nowych budynków. Sprawdzimy jakie miejsca z przestrzeni miasta zawdzięczamy m.in. Scheiblerom, Poznańskim czy Heinzlom.

Forma zajęć: Wykład (stacjonarnie lub online)
Czas trwania zajęć: 45 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 60 osób

W czasie zajęć prześledzimy losy rozwoju kina w Łodzi, dowiemy się kiedy i gdzie miał miejsce pierwszy pokaz filmu w Łodzi oraz czy wykorzystano do tego urządzenie braci Lumiѐre czy Tomasza Edisona. Fragment wykładu poświęcony będzie również sylwetce Kazimierza Prószyńskiego i braci Krzemińskich. W prezentacji znajdą się odwołania do obrazu „Ziemia Obiecana” oraz Muzeum Kinematografii i eksponatów znajdujących się w ww. muzeum. Sprawdzimy, czy gdzieś w Łodzi można zobaczyć statuetkę OSKARA i jakie miejsca mogą znaleźć się na łódzkim szlaku filmowym.

W drugiej części wykładu prześledzimy proces wykształcania się łódzkich kin, ich repertuar i sposób reklamowania się. Przedstawione zostaną również ważniejsze kina założone w czasach międzywojennych i PRL-u, o których pamięta się do dziś.

Forma zajęć: Wykład (stacjonarnie lub online)
Czas trwania zajęć: 45 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 60 osób

W 2021 roku o Łodzi zrobiło się bardzo głośno ze względu na prestiżowe wyróżnienie „Best of the World 2022” przyznane przez czasopismo National Geographic. Łódź została wyróżniona w kategorii miasta zrównoważonego i jest jedynym przedstawicielem polskich miast w tym zestawieniu. W trakcie wykładu sprawdzimy co miasto ma do zaoferowania turystom, zwrócimy uwagę nie tylko na atrakcje turystyczne, choć będą one stanowić zdecydowaną większość omawianych elementów, ale również lokale gastronomiczne i obiekty noclegowe. Podyskutujemy o najnowszych atrakcjach w Łodzi i tym co jeszcze można zrobić, aby lepiej oddać historię i charakter miasta i zachęcić do przyjazdu właśnie do Łodzi.

Forma zajęć: Wykład (stacjonarnie lub online)
Czas trwania zajęć: 45 min.
Dopuszczalna liczba uczestników: 30 - 120 osób