Ciekawie o nauce – badacze UŁ w programie telewizyjnym

Promieniowanie gamma i obserwatorium astronomiczne na Wyspach Kanaryjskich, drukarki 3D i sensory wykrywające narkotyki czy metody identyfikacji zabytków geologicznych – naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego opowiadają o swoich badaniach, odkryciach i pasjach w programie telewizyjnym, realizowanym przez regionalny oddział TVP, Łódzka Nauka. Do programu zapraszane są zespoły badawcze, w tym z Uniwersytetu Łódzkiego, które w przystępny sposób przybliżają widzom najróżniejsze tematy naukowe. Zachęcamy do oglądania, w realizacji są już kolejne odcinki.

prowadząca program, Anna Łukasik, podczas jednej z realizacji
dr Piotr Pankowski
prof. Włodzimierz Bednarek
prof. Julian Sitarek
prof. Tadeusz Wibig
dr Karolina Kwaczyński
dr hab. Łukasz Półtorak, prof. UŁ
dr Magdalena Majorek-Lipowicz

Ideą programu jest zaprezentowanie naukowców z łódzkich uczelni i instytutów przy codziennej pracy – w laboratoriach, podczas badań i analiz, z wykorzystaniem specjalistycznego i nowoczesnego sprzętu.

Pasja i ciekawość świata w opowieściach o nauce 

Dzięki programowi mamy okazję udać się w podróż przez uczelniane korytarze, zajrzeć do pracowni i laboratoriów, posłuchać o prowadzonych w Uniwersytecie Łódzkim badaniach. Naukowcy mogą podzielić się swoimi naukowymi odkryciami, zainteresować i być inspiracją dla widza – pokazać, że nauka jest ciekawa.

W dotychczas zrealizowanych odcinkach programu Łódzka Nauka badacze UŁ opowiadali m.in. o druku 3D i sensorach, które wykrywają narkotyki. Zespół z Wydziału Chemii UŁ – dr hab. Łukasz Półtorak, prof. UŁ, dr Konrad Rudnicki, dr Karolina Kwaczyński – przybliżyli temat widzom:

Sensory to są innymi słowy czujniki którymi możemy wykrywać szereg różnych czynników fizycznych, chemicznych i tym podobne. Skupiamy się na sensorach elektrochemicznych, czyli urządzeniach, które są w stanie wykrywać różnego rodzaju substancje chemiczne, metale, leki czy też substancje psychotropowe poprzez analizę sygnałów elektrycznych. Jest to obudowa, która została stworzona technologią druku 3D 

– wprowadził dr hab. Łukasz Półtorak, prof. UŁ.

Sensory i druk 3D – Wydział Chemii UŁ (Łódzka Nauka)

Badacze opowiadali także o fizyce w medycynie. Zespół z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej UŁ – dr hab. Małgorzata Wrzesień, prof. UŁ, dr Piotr Pankowski, mgr inż. Maciej Ślot – zaprezentował m.in. fantom imitujący ludzkie ciało, który jest wykorzystywany do pomiaru narażenia na promieniowanie przy badaniach i leczeniu.

„Edward” to fantom antropomorficzny dorosłego człowieka (mężczyzny), który służy do oceny narażenia, czyli do pomiaru dawek zarówno wśród pacjentów jak i wśród personelu pracującego w warunkach narażenia, na promieniowanie jonizujące. Cechą charakterystyczną naszego fantomu jest przede wszystkim to, że zbudowany jest ze struktur, które są ekwiwalentem, czyli odpowiednikiem struktur dorosłego żywego człowieka

– opowiadała dr hab. Małgorzata Wrzesień, prof. UŁ z Pracowni Promieniowania Jądrowego i Dozymetrii UŁ.

Fizyka w medycynie i fantom – Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej (Łódzka Nauka)

Naukowcy Uniwersytetu Łódzkiego z Katedry Astrofizyki – dr hab. Dorota Sobczyńska, prof. UŁ, prof. Włodzimierz Bednarek, prof. Julian Sitarek – mówili m.in. obserwatorium astronomicznym na Wyspach Kanaryjskich, teleskopach czerenkowskich i promieniowaniu gamma.

Dzięki obserwacjom uzyskaliśmy kilka wyjątkowych wyników – przede wszystkim odkryliśmy we współpracy z kilkunastoma krajami europejskimi, a także spoza Europą, silną emisję gamma z magnetosfer gwiazd neutronowych. Odkryliśmy także emisję z wielu źródeł poza galaktycznych powiązanych z centralną supermasywną czarną dziurą w aktywnych jądrach galaktyk

– opowiadał prof. Włodzimierz Bednarek. 

Teleskopy czerenkowskie i promieniowanie gamma – Katedra Astrofizyki UŁ (Łódzka Nauka)

Dzięki detektorom tworzonym na Uniwersytecie Łódzkim uczniowie szkół średnich mogą badać cząstki elementarne docierające do nas z kosmosu. Zespół z Katedry Fizyki Teoretycznej UŁ – prof. Tadeusz Wibig, mgr Michał Karbowiak wraz z uczniami łódzkich szkół średnich – bada m.in. wielkie pęki kosmiczne, budując stacje:

Detektor służy do wyłapywania sygnałów, które są produkowane przez cząstki elementarne, które przychodzą do nas, a my te cząstki chcemy zobaczyć. Jednak nie widać ich, bo one są małych rozmiarów i tak naprawdę trzeba zastosować specjalne przyrządy. My takie detektory zbudowaliśmy 

– wyjaśniał prof. Tadeusz Wibig.

Detektory i wielkie pęki kosmiczne – Katedra Fizyki Teoretycznej UŁ (Łódzka Nauka)

Naukowcy z Instytutu Archeologii UŁ – dr Magdalena Majorek-Lipowicz, dr Artur Ginter, studentka archeologii Zuzanna Woźniak – z kolei opowiadali o metodach identyfikacji oraz analizie zabytków i próbek geologicznych

W naszej pracowni zajmujemy się analizami zabytków, które pochodzą z różnych epok i wykonane są z różnych surowców. Są to w większości metody archeometryczne polegające na badaniu składu pierwiastkowego, czyli z czego tak naprawdę jest zbudowany dany zabytek. Są to analizy mikroskopowe, gdzie obserwujemy zarówno z czego został wykonany zabytek, jak i w jaki sposób został wykonany. Jednocześnie mamy także możliwości wydatkowania zabytków 

– tłumaczył dr Artur Ginter z Pracowni Datowania i Konserwacji Zabytków, Wydziału Filozoficzno-Historycznego.

Identyfikacja i analiza zabytków i próbek geologicznych (Łódzka Nauka)

grafika programu Łódzka Nauka

Nauka na UŁ – by inspirować i dzielić się osiągnięciami

Udział w programie Łódzka Nauka to jeden ze sposobów upowszechniania nauki w Uniwersytecie Łódzkim. W roku 2023 poświęcaliśmy się uprawianiu dobrej nauki. Ważne badania i liczne publikacje stanowią owoc wspólnego wysiłku naszego utalentowanego zespołu. Na stronie 2023 na UniLodz/nauka można dowiedzieć się więcej m.in. o dokonaniach naukowych na uczelni.

Przybywa naukowców chętnie współpracujących z mediami i dziennikarzy często zwracających się po ekspercką pomoc do naszych naukowców. Spotykamy się także na cyklicznych spotkaniach organizowanych przez Biuro Prasowe UŁŚniadania Prasowe Uniwersytetu Łódzkiego to projekt służący budowaniu relacji między mediami a uczelnią, zainicjowany w grudniu 2022 r. Podczas spotkań naukowców, doktorantów i studentów z dziennikarzami prezentujemy ekspercką wiedzę badaczy z UŁ oraz poruszamy tematy z życia uczelni. To przede wszystkim czas na rozmowę, spontaniczną wymianę zdań i dzielenie się pomysłami oraz budowanie sieci wzajemnych kontaktów. 

W ubiegłym roku wystartował także nowy projekt Nauka Inspiruje. Publikujemy krótkie wywiady z ludźmi nauki, w których pytamy ich o inspiracje związane z wyborem kariery naukowej oraz z przełożeniem ich pracy na realne działania dla społeczeństwa. Ważną częścią projektu są filmy i nowy kanał na portalu YouTube – Nauka inspiruje.

Więcej o nauce i badaniach na UŁ

Materiał: Iwona Ptaszek-Zielińska, Centrum Komunikacji i PR
Zdjęcia: UŁ

 

Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.